izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Epimərkəz (yun. epi – üstündə, yanında + lat. centrum – mərkəz) termini, zəlzələnin baş verdiyi yerin Yer səthindəki proyeksiyasıdır. Başqa sözlə, epimərkəz, Yer kürəsinin daxilində baş verən zəlzələnin enerjisinin Yer səthinə ən birbaşa təsir göstərdiyi nöqtədir, yaxud kiçik ərazidir. Bu, zəlzələnin ocağı (hipocentr) adlandırılan yeraltı mənbəyin tam üstündə yerləşən, zəlzələnin sarsıntılarının ən güclü hiss olunduğu əraziyə uyğun gəlir.

Zəlzələnin gücü, dərinliyi və yerin geoloji quruluşundan asılı olaraq epimərkəzin ərazisi dəyişə bilər. Kiçik zəlzələlərdə epimərkəz nisbətən kiçik bir ərazini əhatə edərkən, böyük zəlzələlərdə bu ərazi genişlənir. Elə buna görə də zəlzələnin təsirlərinin qiymətləndirilməsində epimərkəzin müəyyən edilməsi çox əhəmiyyətlidir. Epimərkəzin müəyyənləşdirilməsi zəlzələnin şiddətinin ölçülməsi və fəlakət zonasının müəyyən edilməsi üçün əsasdır.

Epimərkəz anlayışı, yalnız zəlzələlərlə deyil, digər geoloji hadisələrlə də bağlı olaraq istifadə oluna bilər. Məsələn, Yer qabığında baş verən partlayışlar və ya digər təbii hadisələrin yer səthinə təsir göstərdiyi nöqtəni təyin etmək üçün də epimərkəz termini işlədilə bilər. Lakin, ən çox istifadəsi zəlzələlərlə bağlıdır, çünki zəlzələlər, Yer kürəsinin səthində geniş miqyaslı dağıntılara səbəb olan güclü təbii hadisələrdir.

Ümumilikdə, epimərkəz anlayışı, zəlzələlərin öyrənilməsi və təsirlərinin qiymətləndirilməsi üçün əhəmiyyətli bir geoloji termindir. Onun dəqiq müəyyən edilməsi, zəlzələnin şiddətinin, yayılma ərazisinin və potensial fəlakətin miqyasının daha yaxşı başa düşülməsinə imkan yaradır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz