izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Estetizm, yunan sözü olan "aisthesis"dən (ətraf aləmdən duyğu qəbul etmək, hiss etmək) törəmiş bir termindir. Sadəcə "gözəlliyə pərəstişkarlıq" kimi qısaca izah edilməkdən daha geniş və çoxşaxəli bir məfhumdur. Əslində estetizm, gözəlliyə, incəliyə, ahəngə və bədii ifadə vasitələrinə duyulan dərin məftunluq və bu keyfiyyətləri həyatın müxtəlif sahələrində axtarmaq meylidir. Bu, sadəcə bir hobbi deyil, həyat fəlsəfəsinin əsasını təşkil edə bilər.

Estetizmin birinci və ən açıq mənası, gözəlliyə, incəliyə və bədiiliyə olan dərin ehtiram və pərəstişkarlıqdır. Estetlər, gözəllikdə, harmoniyada və incəlikdə həzz tapırlar. Onlar gözəl əsərləri, təbiətin gözəlliklərini və hətta gündəlik həyatın incə detallarını qiymətləndirirlər. Bu, sadəcə bir estetik zövq deyil, həm də bir dünyagörüşüdür.

Lakin estetizm, sadəcə "gözəl olana" baxışdan daha çox şeydir. Onun ikinci, daha mürəkkəb aspekti, incəsənətdə forma ilə məzmun arasındakı münasibətə yeni bir yanaşmadır. Bəzi estetik cərəyanlar əsərin ideyasına və məzmununa az əhəmiyyət verərək, formal gözəlliyə, texniki mükəmməlliyə və duyğu ifadəsinin bədii vasitələrinə üstünlük verirlər. Bu yanaşma, bəzən əsərin məzmununun ikinci plana keçməsinə səbəb ola bilər, ancaq forma özü bir məna daşıya bilər və estetik zövqü artıra bilər.

Tarix boyu estetizm müxtəlif cərəyanlara və hərəkatlara təsir göstərmiş, müxtəlif sənət növlərində öz əksini tapmışdır. Dekorativ sənət, Art Nouveau, bəzi ədəbi əsərlər estetizmin güclü təsirini əks etdirir. Estetizmin təsiri incəsənətin hər hansı bir formasında ola bilər, əsas məsələ gözəlliyin və ahəngin təqdimatıdır.

Nəticə olaraq, estetizm, sadəcə bir söz deyil, gözəlliyi qiymətləndirməyin, onu axtarmağın və həyatın müxtəlif sahələrində tətbiq etməyin mürəkkəb və çoxşaxəli bir üsuludur. Bu, həm də incəsənətdə forma və məzmun arasındakı münasibətin yeni bir təfsirinə yol açan fəlsəfi bir yanaşmadır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz