Eşələnmək sözü Azərbaycan dilində geniş mənada "qazmaq", "axtarmaq", "qurdalayaraq axtarmaq" kimi mənalarda işlənir. Lüğətlərdə sadəcə "qayıd" mənası ilə verilən izah, sözün zəngin semantik imkanlarını tam əks etdirmir. Əslində eşələnmək, sadəcə ayaqla qazmaqdan daha çox, bir məqsədlə, adətən yem axtarmaq məqsədilə torpağı diqqətlə, həvəslə qazmaq, qurdalayaraq araşdırmaq deməkdir.
Məsələn, verdiyiniz misal şeirdəki "eşələnər" sözü, cücələrin suya qovuşduqdan sonra özlərinə yem axtarmaq üçün torpağı qazdıqlarını, qurdaladıqlarını ifadə edir. Bu hərəkət təkcə fiziki bir proses deyil, həm də yem tapmaq üçün göstərilən səy, təbii bir instinkt və həyat üçün mübarizənin simvoludur. Beləliklə, "eşələnmək" sözü passiv bir hərəkəti deyil, məqsədyönlü, fəal axtarışı ifadə edir.
Daha geniş mənada isə, "eşələnmək" metaforik mənada da işlənə bilər. Məsələn, bir şeyin ətraflı şəkildə, diqqətlə araşdırılması, gizli məlumatların axtarılması, mürəkkəb bir məsələnin həlli üçün müxtəlif yolların sınanması kimi hallarda da bu söz işlənə bilər. Bu mənada söz, dərin bir araşdırma, diqqətli bir axtarış prosesini ifadə edir.
Yekun olaraq, "eşələnmək" sözü sadə bir hərəkəti deyil, həm fiziki, həm də metaforik səviyyələrdə zəngin bir mənaya malikdir. Bu sözün təkcə "qayıd" kimi tərcüməsi onun ifadə etdiyi zənginliyi tam əks etdirmir. Sözün mənasının daha dəqiq və geniş şəkildə izah edilməsi onun Azərbaycan dilinin ifadə imkanlarının daha yaxşı başa düşülməsinə kömək edəcəkdir.