Sövqi-təbii sözü ərəb mənşəlidir və "təbiətə aid meyli" mənasını verir. Lüğətlərdə "instinkt" kimi izah olunsa da, bu tərcümə tam dəqiq deyil. Çünki "instinkt" daha çox genetik olaraq kodlaşdırılmış, avtomatik və şüursuz davranışları əhatə edir, "sövqi-təbii" isə daha geniş bir mənaya malikdir.
Sövqi-təbii, bir varlığın təbiətindən, fitrətindən irəli gələn, doğuşdan gətirdiyi, təlim və təcrübədən asılı olmayan, lakin şüurlu olmaya biləcək meylləri, istəkləri və davranışları ifadə edir. Bu, sadəcə instinktiv hərəkətləri deyil, həm də insanın əxlaqi, əqli və sosial meyllərini əhatə edə bilər. Məsələn, bir ananın övladına qarşı duyduğu sevgi, insanın özünü qorumaq instinkti sövq-i təbiiyə aid edilə bilər. Ancaq sövqi-təbiinin əhatə dairəsi daha genişdir.
Sözün işlənməsinə dair nümunələr:
- "Onun musiqiyə olan həvəsi tamamilə sövq-i təbiidir, heç kim onu bu sahəyə yönəltməmişdir." (Burada sövq-i təbii, doğuşdan gələn, öyrənilməmiş bir istedad və meyli ifadə edir.)
- "Sövq-i təbii olaraq, insan həmişə daha yaxşısını axtarır." (Burada sövq-i təbii, insan təbiətinin dəyişməz bir xüsusiyyətini ifadə edir.)
- "Bu qərarı sövq-i təbiidən vermişdi, çünki onun ürəyi ona elə deyirdi." (Burada sövq-i təbii, şüurlu bir qərar olmasa da, daxili bir impuls, insanın hisslərinin təsiri ilə verilən bir qərarı ifadə edir.)
Beləliklə, "sövqi-təbii" sözü "instinkt"dən daha geniş bir mənaya malikdir və insanın təbiətinə, doğuşdan gələn meyllərinə, həm şüurlu, həm də şüursuz davranışlarına aiddir. Bu sözün tərcüməsində sadəcə "instinkt" kifayət etmir, kontekstdən asılı olaraq "doğuşdan gələn meyl", "təbii meyli", "fitri qabiliyyət" kimi ifadələr də istifadə edilə bilər.