Eşmə (iş. çoğ. eşmələr): Azərbaycan uşaqlarının əsrlər boyu oynadıqları, canlı təxəyyül və sürətli reflekslər tələb edən maraqlı bir xalq oyunu. Oyunun əsasında, adətən bir qrup uşağın, bir-birinə əl uzadıb əl-ələ tutaraq yaratdıqları, qapalı və ya açıq dairəvi bir "əşmə" (və ya bəzi bölgələrdə "əşmə-dəşmə" adlanır) forması dayanır. Bu əşmənin içərisində və ya xaricində baş verən hadisələr, oyunun gedişatını müəyyən edir.
Oyunun qaydaları bölgədən bölgəyə fərqlənsə də, ümumi məqsəd əşmənin içindəki uşaqları "tutmaq" və ya "əsir almaqdır". Bunu oyunun xaricində qalan uşaqlar həyata keçirir. Tutulan uşaqlar ya oyunun xaricində qalır, ya da müəyyən bir şərtdən sonra yenidən oyunun içərisinə qayıdırlar. Oyunun maraqlı tərəfi, uşaqların öz aralarında yaratdıqları bu sözsüz qaydalar və əlaqələrdir.
Eşmə oyununda uşaqlar yalnız əl-ələ tutub dayanmırlar, eyni zamanda, şən mahnılar oxuyub, ritmik hərəkətlər edirlər. Bu səbəbdən də oyun fiziki cəhətdən fəal olmaqla yanaşı, musiqi və rəqs elementlərini də özündə ehtiva edir. Oyunun dinamizmi və uğur qazanmaq üçün strateji düşünməyi tələb etməsi, uşaqların yaradıcılıq, əməkdaşlıq və rəqabət bacarıqlarının inkişafına müsbət təsir göstərir. Eşmə oyunu, Azərbaycan xalq oyunlarının zənginliyini və uşaqların sosial və fiziki inkişafında oynadığı vacib rolunu əyani şəkildə nümayiş etdirir.
Qısaca desək, eşmə sadəcə bir uşaq oyunu deyil, nəsillərdən-nəsillərə ötürülən, mədəni irsimizin ayrılmaz bir parçası olan, Azərbaycanın tarixi və mədəniyyətinin canlı bir təcəssümüdür.