izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Eyham (ərəb mənşəli) sözü iki əsas mənaya malikdir: birincisi, ikimənalı və ya çoxmənalı, üstüörtülü söz və ya ifadə; ikincisi isə bu cür ifadələrin işarə xarakteri daşımasıdır.

Eyham, dəqiq və açıq-aydın ifadə edilməyən, ancaq mətnin kontekstindən və ya dinləyicinin/oxuyucunun biliyindən asılı olaraq müxtəlif mənalar çıxarıla bilən bir dil fiqurudur. Bu, sözlərin birbaşa mənasının arxasında gizlənən, daha dərin və bəzən də sirli bir mənanın ifadə olunması deməkdir. Eyham, sözlərin həm zahiri, həm də bədii mənalarının eyni anda işlədilməsi ilə əldə edilir.

Misal olaraq, "Günəş batdı, ürəyim də" cümləsini götürək. Zahiri mənada günəşin batması təsvir olunur, lakin eyhamla yanaşı, kədərin, ümidsizliyin, həsrətin də ifadə olunduğu aydın olur. Günəşin batması, danışanın daxili halının metaforik təsviridir.

Ədəbiyyatda, xüsusilə də şeir və hekayələrdə eyham geniş istifadə olunur. Müəlliflər eyham vasitəsilə oxucunun təfəkkürünü stimullaşdırır, onları mətni daha dərin anlamalarına və mətnin arxasında gizlənən fikirləri kəşf etmələrinə təşviq edirlər. Eyham həmçinin, incə zarafat və kinayə ifadə etmək üçün də vasitə ola bilər.

Qeyd edilən şeir parçasında ("Bir otaqda oturuban biz ilən; Könlümü aldığın şirin söz ilən; Gah eyham, işarə, gah göz-qaş ilən") eyham, işarə və göz-qaş ifadələrinin birlikdə işlədilməsi, münasibətlərdə gizli mesajların, nazlı ifadələrin və üstüörtülü ifadələrin olduğunu göstərir. Bu, sevgi və ya ehtirasla bağlı gizli bir ünsiyyət formasını ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz