izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

ƏBALI sözü Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "bax abalı" kimi izah olunur. Bu izah, sözün əsas mənasını – qədim Azərbaycan ədəbiyyatında rast gəlinən, xüsusi bir növ ağacın və ya bitkinin meyvəsini, yaxud da onun ağacının özünü ifadə etdiyini göstərir. Lakin, "bax abalı" ifadəsinin özü də tam aydın deyil və daha ətraflı araşdırma tələb edir. Bəzi ehtimallara görə, "abalı" sözü "aba" (qabıq, örtük) kökünə bağlı ola bilər və bu mənada "qabıqlı", "qalın qabıqlı" kimi mənalar daşıya bilər. Beləliklə, "əbalı" sözü, xüsusiyyətləri dəqiq bilinməyən, möhkəm və ya qalın qabıqlı bir ağac növünü ifadə edə bilər.

Mirzə Polad Kərimli'nin əsərindəki "sarı əbalı" ifadəsi isə bizə daha çox məlumat verir. "Sarı" sözünün əlavə edilməsi, ağacın və ya meyvənin rəngini göstərir. Bu məlumat, "əbalı"nın hansı bitki növü olduğunu müəyyənləşdirmək üçün əhəmiyyətli bir ipucudur. Ehtimal ki, "sarı əbalı" müəyyən bir coğrafi ərazidə, xüsusilə də Şuşa bölgəsində bitən və yerli əhali tərəfindən tanınan xüsusi bir ağac və ya meyvə növü idi. Bu bitkinin növünü müəyyənləşdirmək üçün botanika və tarixi mənbələrə müraciət etmək lazımdır.

Mətndə "sarı əbalı" ifadəsinin Mirzə Həsən tərəfindən qızına verilən "əfsanəli, əsrarlı bir dərs" ilə əlaqələndirilməsi isə sözün mənasını daha da maraqlı edir. Bu, "əbalı" sözünün sadəcə bir bitki adı olmasının kənara çıxaraq, simvolik bir məna da daşıya biləcəyini göstərir. Ehtimal ki, "sarı əbalı" müəyyən bir əxlaqi dərs, gizli bir həqiqət və ya atanın qızına ötürmək istədiyi bir həyat dərsi ilə əlaqələndirilmişdir. Bu kontekstdə, sözün mənasını anlamaq üçün əsərin tam mətnini və tarixi kontekstini nəzərə almaq zəruridir.

Nəticə olaraq, "əbalı" sözünün tam mənasını müəyyənləşdirmək üçün əlavə araşdırmalar aparılmalıdır. Ancaq mövcud məlumatlara əsasən, bu sözün Şuşa bölgəsində bitən xüsusi bir bitki növü ilə əlaqəli olduğunu və ədəbi kontekstdə simvolik bir məna da daşıya biləcəyini söyləmək olar.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz