izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Əbədi sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "daimi, həmişəlik" kimi izah olunsa da, mənasının dərinliyi və çalarları daha genişdir. "Əbədi" sadəcə bir şeyin uzun müddət davam etməsini deyil, zaman və məkan məhdudiyyətlərindən kənarda olan, sonsuz və dəyişməz bir varlığı, vəhdəti, həqiqəti ifadə edir.

Sifət kimi istifadə edildikdə, "əbədi" bir obyektin, hissin və ya vəziyyətin sonsuza qədər davam edəcəyini bildirir. Məsələn, "əbədi sevgi", "əbədi dostluq" kimi ifadələr, bu sevgi və dostluğun zamanın təsirinə məruz qalmayacağını, həmişə mövcud olacağını ifadə edir. Bu mənada, "əbədi" "daimi" və "həmişəlik" sözlərinin daha güclü, daha metafizik bir sinonimidir.

Zərf kimi istifadə edildikdə isə, "əbədi" bir hərəkətin və ya vəziyyətin sonsuza qədər davam etdiyini göstərir. Məsələn, "əbədi yaşamaq" ifadəsi fəna olmayan, ölümə məruz qalmayan bir varlıq vəziyyətini ifadə edir. Bu mənada, "əbədi" fəlsəfi və dini kontekstlərdə tez-tez istifadə olunur və ölümsüzlük, cənnət kimi anlayışlarla sıx bağlıdır.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "əbədi" kökündə "əbəd" sözü yatır ki, bu da "sonsuzluq", "davamlılıq" mənalarını ehtiva edir. Bu kökdən törəyən "əbədiyyət" sözü isə sonsuz zamanı, məkanın və zamanın hüdudlarından kənarda olan varlığı bildirir.

Nümunə olaraq verilən şeir misrasında "əbədi qardaş olduq" ifadəsi, şairin qardaşlığının zamanın təsirindən asılı olmadığını, həmişəlik davam edəcəyini vurğulayır. Bu, sadəcə fiziki qardaşlıqdan daha dərin bir bağlılıq, ruhani bir birliyi ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz