izahlı lüğət 2 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Fəna (ərəbcədən) — yox olma, məhv olma, zəval tapma, batma, heç olma, izsiz yox olma kimi anlamlara gələn bir termindir. Əsasən, bir şeyin tamamilə yox olmasını, varlığının izsiz silinməsini bildirir. Sadəcə "yox olma" mənasından daha geniş bir məna kəsb edərək, bir varlığın əvvəlki vəziyyətinin tamamilə dəyişməsini, əvvəlki formasını itirməsini də ifadə edə bilər. Bu, fiziki yox olma ola bilər, lakin daha çox metafiziki və mənəvi bir məna daşıyır. Məsələn, bir imperiyanın dağılması, bir mədəniyyətin yox olması, hətta bir insanın mənəvi dəyərlərini itirməsi də "fəna" kimi təsvir edilə bilər.

Fəna sözü, bir çox fəlsəfi və dini kontekstdə, xüsusilə də sufizm təlimlərində geniş istifadə olunur. Sufilər üçün fəna, şəxsi "mən"in Allahın varlığı içində əriməsi, özünü itirməsi və Allahın varlığı ilə birləşməsidir. Bu, mənfi bir məna deyil, əksinə, ən ali mənəvi kamilliyə çatma yoludur. Fəna, "bəqa" (əbədilik) anlayışı ilə sıx bağlıdır; şəxsiyyətin yox olmasından sonra Allahda əbədilik tapmasıdır.

"Fəna etmək" və ya "fənaya vermək" ifadələri isə bir şeyin qəsdən yox edilməsini, məhv edilməsini, hətta tamamilə silinməsini bildirir. Bu, həm fiziki, həm də mənəvi bir əməli ifadə edə bilər. Məsələn, bir binanın dağıdılması, bir sənədin məhv edilməsi və ya bir adət-ənənənin unudulması "fəna etmək"ə nümunə ola bilər. Verilən misalda olduğu kimi, "bizi fənaya verə" ifadəsi qarşı tərəfin tərəfindən məhv edilmə, yox edilmə təhlükəsi bildirir.

Qısacası, "fəna" sadəcə yox olma deyil, daha geniş bir məna kəsb edən, kontekstdən asılı olaraq müxtəlif təfsirlərə malik olan zəngin bir termindir. Həm maddi, həm də mənəvi dünyada baş verən yox olma, məhv olma, itmə hadisələrini ifadə etmək üçün istifadə olunur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz