izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Əbəveyn (ər. əb + vələd - övlad kökü olan birləşmə söz) köhnəlmiş bir sözdür və "ata-ana", "valideyn" mənalarını verir. Müasir Azərbaycan dilində daha çox "ata-ana" və "valideyn" sözləri işlədilir, lakin əbəveyn sözü klassik ədəbiyyatımızda, xüsusilə də Mirzə Ələkbər Sabirin yaradıcılığında rast gəlinir. Sözün kökünə nəzər salsaq, "əb" (əbədi) və "vələd" (övlad) hissələrinin birləşməsindən meydana gəldiyini görərik ki, bu da sözün mənasına daha dərin bir baxış imkanı verir: əbədi övladı olanlar, yəni sonsuza qədər övlad sevgisi daşıyanlar - ata və ana.

Əbəveyn sözü sadəcə ata və anaya işarə etmir; bu, ailənin təməl sütunlarını, övladın həyatında əvəzsiz rol oynayan və onlara həyat bəxş edən, onları böyüdüb boya-başa çatdıran şəxsləri ifadə edir. Bu söz, valideynlərin övladlarına qarşı duyduğu sınırsız məhəbbəti, qayğısını və məsuliyyətini daha güclü ifadə edir. "Hər gün əbəveyni şad edirlər; Hörmətlərini izdiyad edirlər." misalında olduğu kimi, əbəveyn sözü hörmət və ehtiramın da vurğulanmasına xidmət edir.

Müasir dilin daha çox işlətdiyi "ata-ana" və "valideyn" sözlərindən fərqli olaraq, "əbəveyn" sözü daha qədim, daha poetik və daha təntənəli bir üsluba malikdir. Bu səbəbdən də klassik ədəbiyyat nümunələrində və yüksək üslub tələb edən mətnlərdə istifadə olunması daha uyğundur. Sözün köhnəlmiş olmasına baxmayaraq, onun mənası və ifadə etdiyi duyğular bu gün də öz aktuallığını qoruyub saxlayır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz