Əcəb (ər. əcəb) sifəti, əsasən klassik ədəbiyyatımızda istifadə olunmuş bir sözdür və "təəccüblü", "qəribə", "heyranedici" mənalarını ehtiva edir. Müasir Azərbaycan dilində bu söz daha az işlənsə də, köhnə ədəbiyyat nümunələrində tez-tez rast gəlinir və əsərlərə xüsusi bir ədəbi ləzzət qatır.
Əcəb sözü, sadəcə olaraq "qəribə" demək deyil, həm də hadisənin, vəziyyətin və ya şəxsin təəccüblü, gözlənilməz, adi haldan kənarda olması və bu səbəbdən də insanı heyran etməsi, diqqətini cəlb etməsi mənasını da özündə birləşdirir. Bu, "qəribə" sözünün ifadə etdiyindən daha güclü və emosional bir ifadədir. "Qəribə" daha çox neytral bir təsvir xarakteri daşıyırkən, "əcəb" sözü insanda müəyyən bir təəccüb, heyrət və ya hətta heyranlıq hissi oyadır.
Füzuli misalında olduğu kimi ("Oğlan, əcəb olmaz, olsa aşiq; Aşiqlik işi qıza nə layiq?"), "əcəb" sözü sözün ifadə etdiyi vəziyyətin gözlənilməzliyini və təəccüblülüyünü vurğulayır. Burada "əcəb olmaz" ifadəsi, oğlanın aşiq olmasının təəccüblü bir hal olmadığını, əksinə, təbii və gözlənilən bir şey olduğunu ifadə etməkdən uzaqdır. Əksinə, oğlanın aşiq olması qəribə, gözlənilməz bir hal kimi təqdim edilir. Beləliklə, əsərin kontekstindən asılı olaraq, "əcəb" sözü həm müsbət, həm də mənfi mənada işlənə bilər.
Qısacası, "əcəb" sözü zəngin məna çalarlarına malik klassik bir söz olaraq, ədəbi dilin bəzəklərindən biridir və müasir dillə müqayisədə daha çox emosional və təsirli bir ifadə vasitəsidir.