Ədəb-ərkanlı sifəti, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında ədəb, tərbiyə və nəzakət konsepsiyalarını özündə birləşdirən mürəkkəb bir məna ifadə edir. Sadəcə "ədəbli" və ya "tərbiyəli" olmaqdan daha çox, dərin bir mənəviyyat və sosial məsuliyyət hissi ilə bağlıdır. Ədəb-ərkanlı insan yalnız öz davranışlarında nəzakət göstərməklə kifayətlənmir; həm də başqalarının hisslərinə, haqlarına və ləyaqətinə hörmət edir, onların yanında özünü layiqincə aparır.
Bu sifətin əhatə etdiyi keyfiyyətlər arasında həlimlik, arlılıq, namuslulq və vicdanlılıq kimi mənəvi dəyərlər önəmli yer tutur. Həlimlik, insanın yumşaq, sakit və sakit davranışını ifadə edir; arlılıq və namuslulq isə şərəf, ləyaqət və etibar hisslərinin güclü olmasını bildirir. Vicdanlılıq isə ədalət hissinin, doğru və dürüst olmağın vacibliyinin şüurunda olmağı nəzərdə tutur.
Beləliklə, ədəb-ərkanlı insan cəmiyyətin qəbul etdiyi normalara və etik prinsiplərə əməl edən, öz davranışı ilə nümunə olan, həm də daxili mənəviyyatı güclü olan bir şəxsdir. Onun davranışı sadəcə olaraq sosial normalara uyğunluq deyil, həm də dərin bir əxlaqi şüurun ifadəsidir. "Gərək bir azca həlim, ədəb-ərkanlı olsun; Bir az arlı, namuslu, bir az vicdanlı olsun" ifadəsi bu mürəkkəb keyfiyyətin tərkib hissələrini gözəl şəkildə qabardır və onun vacibliyini vurğulayır.
Qısacası, ədəb-ərkanlılıq sadə bir etiket deyil, həm şəxsiyyətin, həm də cəmiyyətin inkişafı üçün əsas olan mənəvi və sosial bir dəyərdir.