ədəbli-ərkanlı

izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ədəbli-ərkanlı sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında hörmət, nəzakət, qayda-qanuna riayət etmək, yüksək əxlaqi keyfiyyətlərə malik olmaq kimi mənaları əks etdirir. Sadəcə "ədəb-ərkanlı" sözünün sinonimi olmaqdan daha geniş bir məna daşıyır. "Ədəbli" ön sözü, ədəbə, yəni yaraşıqlı davranışa, incəliyə, hörmətə vurğu edir. "Ərkanlı" isə cəmiyyətdə qəbul edilmiş normalara, adət-ənənələrə, qayda-qanunlara riayət etməyi, düzgün davranışı bildirir. Beləliklə, "ədəbli-ərkanlı" sözü bir insanın həm özəl, həm də ictimai həyatında nümayiş etdirdiyi yüksək əxlaqi dəyərləri, mənəvi gözəllikləri, davranış incəliyini, hörmət və nəzakəti birləşdirir.

Misal olaraq verilən "Ədəbli-ərkanlı oğlan" ifadəsi, sadəcə yaxşı tərbiyəli olmağı deyil, həm də davranışlarının nəzakətlilik, hörmət və ədalət prinsiplərinə əsaslandığını göstərir. "Qızın anası:" Bax, ədəbli-ərkanlı, saçlı-birçəkli, boylu-buxunlu, gözəl-göyçək qız bəsləmişəm" cümləsində isə ana öz qızının yalnız gözəl görünüşünə deyil, əxlaqi keyfiyyətlərinə də vurğu edir. Bu, qızın cəmiyyətdə layiqli yer tutması üçün ədəbli-ərkanlılığının vacibliyini vurğulayır.

Ümumi olaraq, "ədəbli-ərkanlı" sözü müasir Azərbaycan dilində dəyərini qoruyub saxlayır və həm müsbət insan xarakteristikasını, həm də yüksək əxlaqi dəyərləri ifadə edən zəngin bir termindir. Bu sözün istifadəsi, insanın həm özünü necə aparması, həm də cəmiyyətdəki mövqeyinin necə olması barədə dəqiq məlumat verir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz