Əfəlləşmə: Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında özünəməxsus yeri olan "əfəlləşmə" sözü, əsasən şifahi nitqdə geniş istifadə olunan, "əfəlləşmək" fellə bağlı bir isimdir. Sadəcə "əfəlləşmək" felinin isim formasından daha çox, bu termin həyatın müxtəlif sahələrini əhatə edən geniş bir məna spektrini özündə cəmləşdirir.
Əsas mənası, bir şeyin və ya hadisənin, gözlənilmədən, qəfil və birdən-birə baş verməsi, yaranması, meydana çıxması deməkdir. Məsələn, "hava şəraitinin əfəlləşməsi" deyəndə, qəfil baş verən güclü külək, leysan yağış və s. nəzərdə tutulur. Bu, hadisənin sürətinə və gözlənilməzliyinə vurğu edir.
Ancaq "əfəlləşmə"nin mənası yalnız təbii hadisələrlə məhdudlaşmır. İnsan davranışlarına, sosial proseslərə, hətta daxili hisslərə də aid edilə bilər. Məsələn, bir insanın qəfil qəzəblənməsi, duyğularının birdən-birə alovlanması, vəziyyətin gözlənilmədən dəyişməsi kimi hallar da "əfəlləşmə" ilə ifadə oluna bilər. Bu mənada, "əfəlləşmə" bir növ qəfil dəyişiklik, sürpriz, gözlənilməzlik və ya qarışıqlıq vəziyyətini təsvir edir.
Daha da dərinə gedərək, "əfəlləşmə"ni "kaos" və ya "anarxiya" ilə müqayisə etmək olar. Lakin "əfəlləşmə" bu terminlərdən daha emosional yüklü və qısa müddətli bir hadisəyə işarə edir. Bu, bir anda baş verən, qısamüddətli, lakin təsirli bir dəyişiklikdir. "Kaos" və "anarxiya" isə daha uzunmüddətli və daha genişmiqyaslı bir vəziyyəti təsvir edir.
Nəticə olaraq, "əfəlləşmə" sözünün mənasını sadəcə "birdən-birə baş vermə" kimi izah etmək kifayət deyil. Bu sözün kontekstə bağlı olaraq fərqli çalarları və nüansları var. Onun zəngin mənasını anlamaq üçün, sözün işlədildiyi cümlənin və ümumi kontekstin nəzərə alınması vacibdir.