Əfəndi sözü ərəb dilindən (اصحاب) və ya yunan dilindən mənşəli olaraq qəbul edilir və əslində "sahib", "rəhbər", "bəy" kimi mənaları ifadə edir. Lüğətlərdəki mənası olduqca dar çərçivədə qalır. Əslində isə tarixi və sosial kontekstdə çox daha geniş və rəngarəng bir məna daşıyır.
Sünni ruhanilərinə verilən ləqəb kimi istifadəsi, sözün hörmət və nüfuz ifadə etmə qabiliyyətinə əsaslanır. Bu, yalnız dini liderlərə deyil, ümumiyyətlə hörmət edilən, nüfuzlu şəxslərə də aid oluna bilərdi. Məsələn, varlı və nüfuzlu bir adam da "əfəndi" tituluna layiq görülə bilərdi.
Sözün sosial kontekstdə istifadəsi, Osmanlı imperiyasının təsiri altında qalan bölgələrdə daha aydın görünür. Burada "əfəndi" titulunun istifadəsi, sosial iyerarxiyanı göstərir və əsasən yuxarı sinifə aid insanları təsvir etmək üçün istifadə olunurdu. Bu, sadəcə hörmət ifadəsindən daha çox, sosial statusun bir göstəricisi idi.
Müasir Azərbaycan dilində "əfəndi" sözü az istifadə olunsa da, tarixi və sosial kontekstdə araşdırıldıqda, onun mənasının zənginliyi daha aydın şəkildə görünür. Sözün köklərinə və tarixi istifadəsinə nəzər saldıqda, "əfəndi"nin sadəcə bir tituldan daha çox, bir dövrün sosial və mədəni quruluşunun əks etdirən bir termin olduğunu anlamaq mümkündür.
Qeyd olunan mətn parçasında "Oğlan evi əfəndidən, molladan və s. qohum-əqrəbadan bir dəstə camaat dəvət edib, qız evinə..." ifadəsi də bunu təsdiq edir. Burada "əfəndi" sözü, nüfuzlu və hörmətli bir şəxsi təmsil edir, sadəcə dini liderlərlə məhdudlaşmır.