izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Əfğan (fars. əfğan) – klassik Azərbaycan ədəbi dilində dərin kədər və həsrətdən doğan, ürəkdən gələn fəryad, inilti, ağılama deməkdir. Bu söz sadəcə səs-küy yox, ruhun dərinliyindən qopub gələn, iç dünyanın sarsıntısını əks etdirən bir ifadədir. "Əfğan" sözü həm də şiddətli bir ağlama, sızlanma mənasını verir, hətta bəzən yalvarışa, fəryada da yaxınlaşır. Həm fərdi, həm də ümumi kədər və müsibətlərə şahid olan bir insanın dərin daxili halını ifadə etmək üçün istifadə olunur.

Füzuli kimi klassik şairlərin əsərlərində tez-tez rast gəlinən "əfğan" sözü, onların əsərlərinə dərin emosional bir rəng qatır. Məsələn, verilən misalda olduğu kimi, şair öz kədərini, bədbəxtliyini ifadə etmək üçün "əfğan" sözündən istifadə edir. Bu isə sadəcə olaraq ağlamaq deyil, həm də taleyin ədalətsizliyinə, qara bəxtə qarşı bir etiraz kimi də dəyərləndirilə bilər.

"Əfğan" sözünün kökü Fars dilindədir və əsrlər boyu Azərbaycan ədəbi dilində öz yerini qoruyub saxlamış, zəngin məcazi mənaları ilə şeir və nəsrdə geniş istifadə olunmuşdur. Bu sözün mənasını sadəcə "fəryad" və ya "ağılama" ilə məhdudlaşdırmaq qeyri-dəqiq olardı. Çünki o, daha dərin, daha mürəkkəb bir emosiyanı, ruhun dərin sarsıntısını ifadə edir.

Müasir Azərbaycan dilində "əfğan" sözü klassik ədəbiyyat kontekstində daha çox işlədilir və ədəbi üslubda daha çox təsirli olur. Lakin, onun ifadə etdiyi kədər, həsrət və fəryad hər zaman aktual qalır və insan duyğularının əbədi bir təzahürüdür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz