Əlacsız sifəti, əsasən müalicə olunmayan, çarəsi olmayan, ümidsiz vəziyyətləri ifadə edir. Sadəcə "davamsız" və ya "dərmansız" olaraq deyil, daha dərin bir mənası vardır: tamamilə ümidsiz, çıxış yolu olmayan bir vəziyyəti təsvir edir. Bu, yalnız xəstəliklər üçün deyil, həm də həyatın digər sahələrindəki çətinliklər üçün də istifadə oluna bilər – məsələn, əlacsız vəziyyətə düşmək, əlacsız bir problem ilə qarşılaşmaq kimi.
Sözün kökü olan "əlac" sözü özündə həm müalicə, həm də həll yolu, çıxış yolu mənalarını ehtiva edir. Beləliklə, "əlacsız" sözü "hər hansı bir həll yolu, müalicə və ya çarəsi olmayan" mənasını daha aydın şəkildə ifadə edir. Yalnız xəstəliyin sağalmaz olmasını deyil, həm də həll edilə bilməyən problemləri, çıxış yolunun görünmədiyi vəziyyətləri ifadə edir. Bu mənada "ümidsiz", "çaresiz", "qeyri-mümkün" sözləri ilə sinonim kimi istifadə oluna bilər, lakin "əlacsız" sözü daha çox məğlubiyyət hissinin, hər hansı bir müdaxilənin faydasızlığının vurğulanmasını ehtiva edir.
Əlacsız xəstəlik anlayışı, tibbdə müalicəsi olmayan, ölümcül xəstəliklər üçün istifadə edilməklə yanaşı, metaforik mənada da istifadə olunur. Məsələn, "əlacsız bir vəziyyətə düşmək" ifadəsi, insanın həyatında həlli çətin, çox böyük problemlərlə qarşılaşdığını göstərir. Bu problemin səbəbi nə olursa olsun – maliyyə çətinlikləri, sosial problemlər, ya da mənəvi bir böhran – "əlacsız" sözü vəziyyətin ağırlığını, ümidsizliyini və həllinin çətinliyini vurğulayır.
Qısacası, "əlacsız" sözü sadəcə olaraq bir şeyi "müalicə edilməz" olaraq təsvir etməkdən daha çox, vəziyyətin tamamilə ümidsiz, hər hansı bir müdaxilədən asılı olmayaraq mənfi nəticə ilə nəticələnəcəyini vurğulayır. Bu, həm obyektiv bir təsvir, həm də subyektiv bir duyğunu əks etdirən güclü bir sözdür.