Ələm (ərəbcədən) – dərin və uzun sürən daxili əzabı, kədəri, qəmi və ya qüssəni ifadə edən bir sözdür. Sadəcə "kədər" və ya "qəm" sözlərinin sinonimi olmaqdan daha çox, ələm daha intensiv, daha daxili və ruhu sarsıdan bir hiss kimi təsəvvür olunur. Bu, fiziki ağrı ilə müqayisə edilə bilən bir əzabdır, lakin mənbəyi fiziki deyil, ruhi və ya emosional olur.
Ələm, insan həyatının tərkib hissəsi olaraq, müxtəlif səbəblərdən – sevgi itkisindən, xəstəlikdən, yaxın adamın ölümündən, uğursuzluqlardan və ya ümidlərin puç olmasından yaranır. Bu duyğu o qədər güclü ola bilər ki, insanın fiziki və ruhi sağlamlığına mənfi təsir göstərir, onu yorğun, bitkin və hətta xəstə edir. Canənin şeir misrasında ("Ələm, məşəqqət adamı tez qocaldır.") olduğu kimi, ələmin insanı tez qocaltdığına dair bir inanc mövcuddur – bu, duyğunun daxili sarsıntısının və enerji itkisinin nəticəsidir.
Ədəbiyyatda ələm, çox dərin və mürəkkəb hissləri ifadə etmək üçün istifadə olunan önəmli bir vasitədir. Şeirlərdə, hekayələrdə və romanlarda ələmin təsvirinə tez-tez rast gəlinir. Misal olaraq, verilən misrada ("Canə yetdim aləmi-hicran ilə, ey zalim! Rəhm qıl, canım üçün var isə bir dərman") hicran (ayrılıq kədəri) ilə dolu bir aləmdə olduğunu ifadə edən şair, öz ələmini, dərin qəm-qüssəsini ifadə edir və rəhm diləyir.
Beləliklə, ələm sadəcə bir söz deyil, insan həyatının ayrılmaz hissəsi olan, daxili bir əzab, kədər və qüssənin təcəssümüdür; bu duyğu insanın ruhi və fiziki vəziyyətinə ciddi təsir göstərə bilər və ədəbiyyatda güclü bir ifadə vasitəsi kimi istifadə olunur.