izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Əlhəzər sözü Azərbaycan dilində "nida" kimi təyin olunsa da, mənası daha geniş və çoxşaxəlidir. Sadəcə "qaç!", "qorx!", "uzaq ol!", "üzünü görmə!" kimi əmrlərlə məhdudlaşmır. Əlhəzər, həm də bir həyəcan, qorxu və iyrənmə hissinin ifadəsidir; qarşılıqlı münasibətlərdə qorunma, uzaq durma çağırışıdır.

Sözün istifadəsindəki kontekst, mənasını dəqiqləşdirir. Mətndə verilən “İkiüzlü adamlardan əlhəzər!” ifadəsi, ikiüzlülüyün nifrət doğuran bir xüsusiyyət olduğunu və bu cür insanlardan uzaq durulmasının vacibliyini vurğulayır. Burada əlhəzər, sadəcə qaçma çağırışından daha çox, ictimai münasibətlərdə ehtiyatlılıq və müdafiə mexanizmi kimi özünü göstərir.

“Arvad üzlü kişidən, kişi üzlü arvaddan əlhəzər” misalında isə əlhəzər, ənənəvi cinsi rollara uyğun olmayan davranışlara qarşı qeyri-rəsmi bir ictimai rəy ifadə edir. Bu mənada əlhəzər, ictimai normalara zidd hərəkətlərə qarşı bir xəbərdarlıq və məsafə saxlama təklifidir. Bu deyim, həm də o dövrün sosial normalarına və dəyərlərinə işarə edərək, tarixi-mədəni kontekstin əhəmiyyətini vurğulayır.

Beləliklə, əlhəzər sözü sadə bir nida deyil, dərin mənalar, həyəcanlar və sosial mesajlar daşıyan bir ifadədir. Onun mənası, kontekstdən və istifadə olunduğu mədəniyyət-tarixi şəraitdən asılı olaraq dəyişə bilir. Lüğətlərdəki qısa izahı, sözün bütün çalarlarını tam əks etdirmir. Əlhəzər, Azərbaycan dilinin zənginliyini və ifadə qabiliyyətini göstərən maraqlı nümunələrindən biridir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz