Əlləm-qəlləm sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış, rəngarəng mənaları özündə birləşdirən bir ifadədir. Sadəcə "düz olmayan" demək deyil, daha çox etibar edilməyən, qeyri-ciddi, hiyləgər və fırıldaqçı bir şəxsiyyəti, və ya etibarsız bir hərəkəti, vəziyyəti təsvir edir.
Bu sözün mahiyyətində qeyri-müəyyənlik, qarışıqlıq və etibarın olmaması yatır. Əlləm-qəlləm davranışlar, adətən, planlaşdırılmamış, səthi və düşünülməmiş olur. Belə davranışlarda dürüstlük və açıqlıqdan çox, öz mənfəətinin həyata keçirilməsi üstünlük təşkil edir. Bu səbəbdən əlləm-qəlləm insanlara, əməllərə və sözlərə şübhə ilə yanaşılır.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "əlləm" və "qəlləm" kəlmələrinin bir-birinə yaxınlığı, qarışıqlığı və düzensizliyi ifadə edir. Sanki bir işin qeyri-dəqiq, qarışıq, düşünülməmiş şəkildə görülməsi mənzərəsini canlandırır. Bu səbəbdən, əlləm-qəlləm sözü, sadəcə bir sıfat olaraq deyil, bir davranış modelini, həyat tərzini ifadə edən bir metafora kimi də qəbul edilə bilər.
Əlləm-qəlləm şəxsiyyətin sözünün üstündə durmaması, vədlərinin yerinə yetirilməməsi, aldatma və fırıldaqçılığa meylli olması kimi xüsusiyyətlərini də əks etdirir. Ona görə də, bu sözün "cəncəl", "hiyləbaz", "fırıldaqçı", kimi sinonimləri ilə yanaşı, "etibarsız", "qeyri-ciddi" və "dəqiq olmayan" kimi mənaları da var.
Nəticədə, "əlləm-qəlləm" sözü, sadə bir tərifə sığmayan, mürəkkəb sosial və psixoloji mənaları əks etdirən zəngin bir ifadədir. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsasında etibarsızlıq, qeyri-ciddilik və hiyləgərlik həmişə öz əksini tapır.