izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Əman (ər.) - Aman sözünün sinonimi olub, təhlükə, qorxu, fəlakət, bəla və ya qorxulu bir vəziyyətin ifadəsi kimi işlənir. "Əman" sözü, "aman" sözündən fərqli olaraq, daha çox ciddi və təhlükəli bir vəziyyəti bildirir. Sadəcə "aman" deyilməsi ilə kifayətlənməyən bir vəziyyətdə istifadə olunur. Belə ki, "aman" daha ümumi bir qorxu və ya təhlükə duyğusunu ifadə edərkən, "əman" bu duyğunun dərəcəsini artırır, qarşılaşılan təhlükənin böyüklüyünü və ciddiliyini vurğulayır. M. Ə. Sabirin misalında olduğu kimi, Bakının əldən getməsi qarşısında ifadə edilən “əman” sözü, yalnız bir qorxu ifadə etmir, ölkənin taleyi üçün böyük bir təhlükənin mövcud olduğunu və bu təhlükənin sürətlə böyüdüyünü bildirir.

Əman sözünün kökü olan "aman" sözünün kökləri ərəb dilinə gedib çıxır. Ancaq Azərbaycan dilində uzun müddət istifadə olunması nəticəsində özünəməxsus məna çalarları qazanmışdır. "Əman" sözünün istifadəsi, danışanın təhlükə qarşısında duyduğu həyəcanı, ümidsizliyini və çarəsizliyini daha güclü ifadə etməyə imkan verir. Yalnız bir ifadə deyil, həm də bir duyğu və ya vəziyyətdir.

Qeyd etmək lazımdır ki, "əman" sözü müasir Azərbaycan ədəbi dilində "aman" sözü qədər geniş yayılmamışdır. Daha çox klassik ədəbiyyat nümunələrində, xüsusilə də şeirlərdə rast gəlinir. Bu da onun ifadə etdiyi duyğunun gücünü və istifadəsinin müəyyən bir kontekstdə olmasını göstərir. Ona görə də "əman" sözü, ədəbi dilin zənginliyinə, ifadə imkanlarının müxtəlifliyinə əyani bir sübutdur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz