Əmniyyət sözü Azərbaycan dilində, əsasən İran təsirinin güclü olduğu bölgələrdə, polis və ya jandarm məmurlarını ifadə etmək üçün işlənir. Lüğətlərdəki qısa izahı "İranda: jandarm, polis (məmuru)" şəklində olsa da, gerçək mənası və istifadəsi daha çox kontekstdən asılıdır. Sözün kökü farsca "əmniyyət" (امنیت) sözündəndir və "təhlükəsizlik, amanda olma" mənalarını ehtiva edir. Beləliklə, "əmniyyət" sözünün polis məmuru kimi istifadəsi, bu məmurların əsas vəzifəsinin ictimai asayişin, yəni əmniyyətin təmin edilməsi ilə bağlı olması ilə izah olunur.
Misal olaraq verilən cümlədəki "Bir anda əmniyyətlər soxuldular otağa; Hamısı çəkib birdən tüfəngləri ayağa" ifadəsi, bir qrup polis və ya jandarmın birdən-birə otağa daxil olub silahlarını çıxarmasını təsvir edir. Bu istifadə, sözün "qüvvət", "hakimiyyət" və "nəzarət" mənalarını da özündə əks etdirir. Çünki "əmniyyətlər" deyərkən, yalnız tək-tək polis məmurları yox, bir qüvvə, bir təşkilat kimi qruplaşmış şəxslərdən bəhs olunur.
Maraqlı bir məqam odur ki, "əmniyyət" sözünün bu mənada istifadəsi, Azərbaycan dilinin müxtəlif dialekt və şivələrində fərqli dərəcədə yayılmışdır. Bəzi bölgələrdə daha çox işlənən bu söz, digər bölgələrdə "polis", "jandar" kimi sözlərlə əvəz olunur. Bu da dil coğrafiyası və tarixi təsirlərin dil üzərindəki təsirini göstərir.
Nəticə etibarilə, "əmniyyət" sözünün Azərbaycan dilindəki mənasını təkcə "polis" və ya "jandarm" kimi tərcümə etmək yetərli deyil. Sözün tam mənasını anlamaq üçün, istifadə olunduğu kontekstə, həmçinin dil tarixinə və dialektlərə də nəzər salmaq lazımdır. Bu, sözün zəngin məna çalarlarını və dilin dinamik təbiətini daha yaxşı başa düşməyə kömək edir.