Əmniyyətbaşı sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində əsasən İran kontekstində izah olunur və "polis başçısı" və ya "jandarm başçısı" kimi tərcümə edilir. Lakin bu tərif, sözün tam mənasını əks etdirmir və tarixi kontekstdən, eləcə də müxtəlif inzibati strukturların fəaliyyətindən asılı olaraq dəyişə bilər.
Tarixən, "əmniyyətbaşı" termini, müəyyən bir ərazinin və ya bölgənin təhlükəsizliyindən məsul olan yüksək rütbəli bir məmur vəzifəsini bildirirdi. Bu, yalnız polis və ya jandarma qüvvələrinin rəhbəri deyil, həm də ümumi ictimai asayişin, qayda-qanunun təmin olunmasından məsul olan bir şəxs ola bilərdi. Vəzifələrinə cinayətkarlığın qarşısının alınması, qanun pozuntularının araşdırılması, həbsxana sisteminin idarə edilməsi və s. daxil ola bilərdi.
İran kontekstində, "əmniyyətbaşı" termini müxtəlif dövrlərdə müxtəlif qurumların rəhbərlərinə aid edilə bilərdi. Məsələn, Qacarlar dövründə bu titul, mərkəzi hökumətin əmrlərini yerinə yetirən, regional polis qüvvələrinə rəhbərlik edən bir məmura aid ola bilərdi. Daha sonrakı dövrlərdə isə, bu titul müasir polis və jandarma qurumlarının yüksək rəhbərlərinə tətbiq oluna bilərdi.
Beləliklə, "əmniyyətbaşı" sözünün mənası, tarixi kontekstdən, coğrafi ərazidən və inzibati quruluşdan asılı olaraq dəyişə bilər. Sadəcə "polis başçısı" və ya "jandarm başçısı" kimi tərcümə etmək, sözün zəngin mənasını tam əks etdirmir. Daha dəqiq bir tərif, müəyyən bir tarixi və coğrafi kontekstdə "təhlükəsizlik rəhbəri", "asayiş rəhbəri" və ya "təhlükəsizlik idarəsinin rəhbəri" kimi ifadələrlə verilməlidir.