izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ərk: Azərbaycan dilində "ərk" sözü, qohumluq, yaş üstünlüyü və ya yaxın dostluq əlaqələrinə əsaslanan bir növ hörmət, ehtiram və özünəməxsus bir davranış azadlığını ifadə edir. Bu, sadəcə olaraq yaşlılığa və ya qohumluğa görə edilən bir hörmət deyil; ərk sahibi olan şəxs, mövqeyindən irəli gələrək, bəzi hallarda başqalarına nisbətən daha sərbəst davranmaq, rəftar etmək və fikirlərini açıq şəkildə ifadə etmək hüququna malikdir.

Daha dəqiq desək, "ərk" bir növ sosial statusu, ictimai səlahiyyəti, ailə və ya qohumluq dairəsində tanınmış nüfuzunu ifadə edir. Bu nüfuz, şəxsin yaşına, ailədəki mövqeyinə, qazandığı təcrübə və qurub yaratdığı nüfuzuna bağlıdır. Ərk sahibi olan şəxs, fikirlərinin dinlənilməsi, sözünün üstün tutulması və davranışlarına müəyyən dərəcədə göz yumulması gözləmə hüququna malikdir. Lakin bu, hər hansı bir istənilən hərəkəti etmək azadlığı demək deyil; əksinə, məsuliyyətli bir mövqenin tələblərini də əhatə edir.

Maraqlı bir tərəfi də odur ki, "ərk" anlayışı, müasir cəmiyyətdə bir qədər dəyişərək, ailədaxili dinamiklərdən kənara çıxaraq, peşəkar mühitdə də müşahidə edilə bilər. Uzun illər təcrübə sahibi olan, sahəsində tanınmış mütəxəssislərə bəzən "ərk" verilir, yəni onların fikirləri üstün tutulur və sözlərinə daha çox əhəmiyyət verilir. Bu, onların biliklərinə, təcrübələrinə və nüfuzlarına görə qazanılmış bir hörmətdir.

Beləliklə, "ərk" sadəcə bir söz deyil, Azərbaycan mədəniyyətinin və sosial quruluşunun bir təzahürüdür. O, yaş, qohumluq, təcrübə və nüfuzun birgə təsiri nəticəsində yaranan, hörmət, ehtiram və müəyyən dərəcədə sosial səlahiyyət əldə etməni ifadə edən mürəkkəb bir anlayışdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz