ərköyünləşmək

izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ərköyünləşmək (f.): Bu termin, bir insanın həddindən artıq əzizlənməsi, hər istək və şıltaqlığının yerinə yetirilməsi nəticəsində özünə qarşı həddən artıq önəm verməyə və öz mənafelərini başqalarınınkıdan üstün tutmağa başlaması prosesini ifadə edir. Sadəcə "ərköyün olmaq"dan daha geniş bir məna kəsb edir, çünki ərköyünləşmə, bir hal deyil, bir inkişaf prosesidir. Bu proses ərzində fərdin şəxsiyyəti tədricən formalaşır və ətrafındakıların ona göstərdiyi həddindən artıq diqqət və icazəkarlıq nəticəsində özünəməxsus bir xarakter əldə edir.

Ərköyünləşmənin əsas səbəbi, valideynlərin və ya digər yaxınların uşağa göstərdiyi həddən artıq qayğı və məhdudiyyətsiz icazəkarlıqdır. Uşağın istəkləri qarşısında şərtsiz təslim olmaq, hər bir şıltaqlığını yerinə yetirmək, onun hərəkətlərinin nəticələrini düşünmədən onu qorumaq uzun müddət davam etdikdə, uşaqda özünəməxsus bir düşüncə tərzi və davranış formalaşır. Bu davranış özünü mərkəzə alan, başqalarının hisslərini və fikirlərini nəzərə almadan öz istəklərini yerinə yetirməyə çalışan bir şəxsiyyət formalaşmasına gətirib çıxarır.

Ərköyünləşmənin nəticələri olduqca mənfi ola bilər. Ərköyünləşmiş insanlar tez-tez özümləşən, tənqidə dözməyən, məsuliyyətsiz, empatiyaya malik olmayan və sosial əlaqələrdə çətinlik çəkən fərdlər kimi yetişirlər. Bu səbəbdən, uşaqlarda balanslı bir tərbiyə tərzi seçmək, onlara məhdudiyyətlər qoymaq və məsuliyyət hissini aşılamaq çox vacibdir. Beləliklə, uşaqlar özünə hörmət edən, başqalarına hörmət edən və cəmiyyətə faydalı bir şəxsiyyət kimi formalaşarlar.

Maraqlı bir məqam odur ki, ərköyünləşmənin təsiri yalnız uşaqlıqla məhdudlaşmır. Həyatın müxtəlif mərhələlərində, məsələn, əzizlənilən və hər istəyi yerinə yetirilən yetkinlər də əqrköyünləşmənin mənfi nəticələrini yaşaya bilərlər. Bu, onların həm şəxsi, həm də peşə həyatlarında problemlərə səbəb ola bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz