Əsəbilik insanın həddindən artıq qıcıqlanma, narahatlıq və əsəb reaksiyalarına meylli olması vəziyyətidir. Bu, müxtəlif səbəblərdən – fiziki və ya psixoloji stressdən tutmuş, hormonal dəyişikliklərə və ya genetik meylliyə qədər – yaranan mürəkkəb bir haldır. Əsəbilik müvəqqəti və ya davamlı ola bilər, şiddəti də fərqli ola bilər – yüngül narahatlıqdan tutmuş, həddindən artıq qəzəb və aqressivliyə qədər.
Əsəbiliyin əlamətləri çox müxtəlifdir və fərdən fərdə dəyişir. Bəziləri əsəbiliyi fiziki əlamətlərlə - ürək döyüntüsünün sürətlənməsi, əllərin titrəməsi, baş ağrısı, əzələ gərginliyi - ifadə edirlər. Digərləri isə əsəbiliyi daha çox emosional olaraq göstərirlər – asanlıqla qıcıqlanma, səbrsizlik, əsəb əlamətləri, konsentrasiya çətinliyi və yuxusuzluq kimi.
Əsəbiliyin səbəblərini anlamaq çox vacibdir, çünki müalicə və idarəetmə üsulları bu səbəblərdən asılıdır. Stress, yuxu çatışmazlığı, qeyri-sağlam qidalanma, hormonal dəyişikliklər, ətraf mühitin mənfi təsirləri və müəyyən tibbi vəziyyətlər (məsələn, hiperaktivlik pozuntusu, narahatlıq pozuntuları) əsəbiliyin əsas səbəbləri arasında yer alır. Həmçinin, genetik meyllilik də əsəbiliyin inkişafında rol oynaya bilər.
Əsəbiliyin idarə edilməsi üçün bir çox strategiyalar mövcuddur. Bunlara sağlam həyat tərzi (müntəzəm idman, balanslı qidalanma, kifayət qədər yuxu), stress idarəetmə texnikaları (məsələn, meditasiya, yoga, dərin nəfəs almalar), psixoterapiya və lazım gəldikdə dərman müalicəsi daxildir. Əsəbiliyin səbəbini müəyyən etmək və düzgün müalicə üsulunu seçmək üçün mütəxəssislərlə (psixoloq, psixoterapevt, həkim) məsləhətləşmək çox vacibdir.