Əsər-əlamət sözü Azərbaycan dilində bir izahı, bir əlaməti, bir qalığı ifadə edir. Sadəcə "əsər" sözünün daha gücləndirilmiş, təsiri vurğulanmış formasıdır. "Əsər"in "nəticə, iz, qalıq" mənalarını əhatə etdiyini nəzərə alsaq, "əsər-əlamət" daha aydın və konkret bir iz, dəlil və ya qalıq olduğunu ifadə edir. Belə ki, hər hansı bir hadisənin, əməlin və ya varlığın mövcudluğuna dair hər hansı bir əlamət, iz, dəlil və ya qalıq olarsa, buna əsər-əlamət deyə bilərik. Bu izlər fiziki, əyani ola bilər, eyni zamanda qeyri-maddi, məsələn, bir təsirin, əhvalın qalığı ola bilər.
İzahda verilən nümunədə olduğu kimi, "gündüzkü buluddan, çiskinən heç bir əsər-əlamət qalmayıb" cümləsi buludun və çiskinin tamamilə yox olduğunu, arxalarında heç bir iz, qalıq, nə də təsir buraxmadığını ifadə edir. Bu, əsər-əlamətin yoxluğunu vurğulayan və hadisənin tamamilə silinmiş olduğunu göstərən bir ifadədir.
Əsər-əlamət anlayışı, həmçinin tarixi hadisələrin, mədəniyyətlərin və ya şəxsiyyətlərin izlərini araşdırmaqda, arxeoloji qazıntılar zamanı tapılan əşyaların təhlili, tarixi sənədlərin öyrənilməsi kimi sahələrdə geniş istifadə olunur. Məsələn, qədim şəhərin əsər-əlamətləri, tarixi bir döyüşün əsər-əlamətləri kimi ifadələr tarixi hadisələrin fiziki və ya qeyri-fiziki qalıqlarını təsvir edir.
Ümumiləşdirərək deyə bilərik ki, "əsər-əlamət" sözü yalnız iz və ya qalıq ifadə etmir, həm də bu izlərin mövcudluğunun dəlili, sübutu mənasını da özündə ehtiva edir. Bu cür aydın və dəqiq bir ifadə, bir şeyin tamamilə yox olduğunu və ya əksinə, varlığının dəlilini qabartmaqda çox effektiv olur.