Əyar sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında mühüm yer tutan və bir neçə mənada işlənən maraqlı bir termindir. Əsasən iki əsas mənası mövcuddur: birincisi, qiymətli metalların saflığı və tərkibinin dəqiq göstəricisi, ikincisi isə daha geniş mənada, işlərin düzgünlüyü və dəqiqliyi mənasını ehtiva edir.
Birinci mənada, əyar, qiymətli metallardan (qızıl, gümüş və s.) hazırlanmış əşyaların, pulların və ya külçələrin tərkibindəki saf metalın nisbəsini ifadə edir. Məsələn, "22 əyarlı qızıl" ifadəsi o deməkdir ki, həmin qızıl əşyasının 22/24 hissəsi saf qızıldan, qalan 2/24 hissəsi isə digər metalların ərintisindən ibarətdir. Bu nisbət, əşyanın qiymətini və keyfiyyətini müəyyən edən əsas amillərdəndir. Tarixən, müxtəlif dövlətlərdə müxtəlif əyar sistemləri mövcud olmuşdur və hər bir sistem özünəməxsus standartlara malik olmuşdur. Bu standartların dəyişməsi, tarixi proseslər və iqtisadi amillərlə bağlıdır.
İkinci mənada isə, əyar, hər hansı bir işin, ölçünün, hərəkətin və ya hər hansı bir prosesin düzgünlüyü, dəqiqliyi və səlisliyini ifadə edir. Bu mənada, “işin əyarı yüksəkdir” ifadəsi, işin yüksək keyfiyyətdə, diqqətlə və dəqiqliklə görülməsini bildirir. Bu məna, birinci mənanın metaforik tətbiqi kimi qəbul edilə bilər; çünki qiymətli metalda olduğu kimi, hər hansı bir işdə də "saflıq" və "dəqiqlik" vacib meyarlardır. Bu istifadə, əsərin keyfiyyətinin, həyata keçirilən əməliyyatın dəqiqliyinin və nəticənin etibarlılığının qiymətləndirilməsində geniş istifadə olunur.
Beləliklə, əyar sözü, sadə görünüşünə baxmayaraq, zəngin məna çalarlarına malikdir və müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalarda işlənə bilər. Həm maddi, həm də mənəvi dəyərləri özündə əks etdirən bu söz, Azərbaycan dilinin ifadə imkanlarını zənginləşdirən əhəmiyyətli terminlərdəndir.