Əzmə sözü "əzmək" felləsindən törəmiş isimdir və bir neçə mənaya malikdir. Əsasən, hər hansı bir maddənin əzilərək xırdalanması, püresi və ya bir növ qatı qarışığının əmələ gəlməsi ilə əlaqədardır.
Birinci mənası, əsas mənası olaraq, fiziki təsir nəticəsində bir cismin, xüsusilə də yumşaq maddələrin, püre halına gətirilməsini bildirir. Bu, əzmək hərəkətinin nəticəsidir. Məsələn, əlinizlə əzilmiş bir banan əzmə halına gəlir.
İkinci mənası, birinci mənadan irəli gələrək, əzilmiş tərəvəz və ya meyvələrin xəmir kimi bir qarışıq halını ifadə edir. Bu, yemək bişirmədə tez-tez rast gəlinən bir formadır. Püre kimi təqdim edilən bu əzmə, çox zaman körpələr üçün yemək hazırlanmasında və ya müxtəlif sous və əlavələrin hazırlanmasında istifadə olunur. Pomidor əzməsi, alma əzməsi, kartof əzməsi buna misaldır. Bu mənada əzmə, homojen bir kütləni ifadə edir, tərkibindəki əsas maddələrin formasını itirmiş vəziyyətdə olur.
Üçüncü mənası isə Azərbaycan mətbəxinin zənginliyini göstərən maraqlı bir tərəfidir. Qara ciyərin xüsusi üsulla hazırlanması nəticəsində əldə edilən bir növ xörəkdir. Bu, əzmənin daha spesifik bir istifadə halını təmsil edir və qara ciyər əzməsinin dadı və hazırlanma üsulu regionlara görə dəyişə bilər. Bu mənada əzmə, əzilmiş, qarışdırılmış maddədən ibarət müəyyən bir yemək formasını bildirir.
Beləliklə, "əzmə" sözü həm sadə bir fiziki prosesin, həm də müxtəlif yeməklərin hazırlanmasında istifadə olunan bir üsulun və nəticənin adını daşıyır. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir, lakin əsasında hər zaman əzilmə, xırdalanma və qarışdırma prosesi dayanır.