Fanatik [lat. fanaticus] sifəti əsasən həddindən artıq həvəsli, şiddətli və qərəzli olan inancları və ya fikirləri ifadə edir. Bu həvəs və bağlılıq o qədər güclüdür ki, həmin inancları və ya fikirləri qorumaq üçün hər hansı bir hərəkətə hazır olur. Yəni fanatizm, bir ideya, şəxs və ya qrupa olan şüuraltı bağlılığın, həddən artıq və sağlam düşüncədən məhrum olmuş formada təzahürüdür.
Fanatik bir insan hər şeydən əvvəl öz inancının doğruluğuna şübhə etmir, hər hansı bir əks arqumentə qarşı mütəəssib və dözümsüzdür. Onlar əks fikirləri qəbul etməkdən imtina edir və hətta bu fikirləri təbliğ edənlərə qarşı düşmənçilik bəsləyə bilərlər. Fanatizm, həmişə mənfi bir kontekstdə istifadə olunsa da, bəzən müsbət əlamət kimi də qəbul edilə bilər. Məsələn, öz işinə, hobbisinə, idman komandasına olan həddindən artıq həvəs, fanatizm kimi adlandırılsa da, həmişə mənfi anlam ifadə etmir.
Lakin, fanatizm çox vaxt təhlükəli ola bilər. Çünki fanatik inanclar, qütbləşməyə, şiddətə və özgürlük hüquqlarının məhdudlaşdırılmasına səbəb ola bilər. Tarix boyu bir çox dini, siyasi və ideoloji fanatizm, insanlığa ağır fəlakətlər gətirib çıxarıb. Ona görə də fanatizmin nə olduğunu və potensial təhlükələrini bilmək və anlamaq olduqca vacibdir. "Fanatik adamlar" ifadəsi bu şiddətli inanclara sahib şəxsləri, "fanatik görüşlər" ifadəsi isə həmin inancların özlərini təsvir edir.
Qısacası, fanatizm sərhədləri aşan həddindən artıq həvəsdir; bir növ "kör" inanc və fikirlərin mütləq doğruluğuna inanmaqdır. Bu, həm şəxsi həyatda, həm də cəmiyyət üçün təhlükəli bir hal ola bilər. Buna görə də, hər bir insan öz inanclarına və fikirlərinə tənqidi yanaşmalı, tolerantlıq göstərməli və fərqli fikirlərə hörmət etməlidir.