izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Fəqət bağlacı "lakin", "amma" mənalarını verir və iki zidd fikri, hadisəni və ya hərəkəti bir-birinə bağlayır. "Fəqət" sözü, əsas fikri təqdim etdikdən sonra əks istiqamətli, gözlənilməz bir nəticəni, vəziyyəti və ya məlumatı əlavə etmək üçün işlədilir. Beləliklə, o, əsas fikirə bir növ "lakin", "amma" və ya "ancaq" kimi əks mənalı bir əlavə gətirir.

Misallarımızda da gördüyümüz kimi, "Söz verdi, fəqət gəlmədi" cümləsində "söz vermə" hərəkəti ilə "gəlməmə" hərəkəti arasında ziddiyyət mövcuddur. Birinci hərəkət gözlənilən müsbət nəticəni ifadə edirsə, ikinci hərəkət bu gözləntini puç edir. "Xəbəri var, fəqət demək istəmir" cümləsində isə bilgi sahibi olmaqla, onu paylaşmamaq arasında ziddiyyət var. Bu ziddiyyəti "fəqət" bağlacı vasitəsilə oxucuya çatdırırıq.

Ədəbiyyatda və gündəlik danışıqda "fəqət" sözü, cümləyə daha çox emosional rəng qatmaq üçün də işlədilir. "Fəqət"in istifadəsi cümləyə bir az təəccüb, hətta məyusluq ifadə edə bilər. Məsələn, "Çox çalışdı, fəqət nəticə əldə edə bilmədi" cümləsində "fəqət" sözü oxucunun empatiyasını artırır və çalışmanın nəticəsiz qalması ilə bağlı məyusluğu ifadə edir. Bu baxımdan, "fəqət" sadəcə bir bağlac deyil, həm də mətni daha ifadəli edən bir stilistik vasitədir.

Dil tarixi baxımından "fəqət" sözü ərəb mənşəli olub, zaman keçdikcə Azərbaycan dilinə tam inteqrasiya olunmuş və özünəməxsus stilistik xüsusiyyətlər qazanmışdır. Onun sinonimləri olan "amma", "lakin", "ancaq" sözlərindən fərqli olaraq, "fəqət" daha çox yazılı dilə, xüsusən də bədii ədəbiyyata xasdır və daha güclü bir ziddiyyət ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz