izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Flektiv dillər dilçiliyə dair bir termin olub, sözlərin qrammatik əlaqələrini göstərmək üçün fleksiya adlanan əlavələrə, yəni sait və sait birləşmələrinin dəyişməsinə və ya sait düşməsinə, həmçinin sait və samit əlavələrinə əsaslanan dillərdir. Bu əlavələr söz kökünə birləşərək, məsələn, isim və fellərin hal, zaman, şəxs kimi qrammatik kateqoriyalarını ifadə edir. Yəni, sözün əsas formasına əlavələr əlavə edilməklə, sözün mənası dəyişmədən, qrammatik funksiyası dəyişdirilir.

Flektiv dillərdə sözlərin qrammatik formaları əsasən morfoloji vasitələrlə, yəni sözün daxili quruluşunun dəyişdirilməsi ilə ifadə olunur. Bu, söz sırasının əhəmiyyətini nisbətən azaldır. Məsələn, Azərbaycan türkcəsində "kitabı" sözünün "kitab" kökünə "-ı" şəkilçisinin əlavə olunması ilə yaranması kimi. Burada sözün əsas mənası (kitab) dəyişməzsə də, "-ı" şəkilçisi ona tək hal-tamamlama halını qazandırır. Bu, flektiv dillərin əsas xüsusiyyətlərindən biridir.

Flektiv dillərin əksinə olaraq, analitik dillərdə qrammatik əlaqələr əsasən söz sırası və köməkçi sözlər vasitəsilə ifadə edilir. Flektiv dillər, analitik dillərə nisbətən, daha çox morfoloji imkanlara malikdirlər və daha mürəkkəb qrammatik quruluşa sahib ola bilərlər. Ancaq, fleksiyanın çoxluq və mürəkkəbliyi bəzən dilin öyrənilməsini çətinləşdirə bilir.

Daxili fleksiya isə, fleksiyanın bir növü olub, sözün kökünün daxilindəki səs dəyişikliklərinə əsaslanır. Məsələn, Alman dilindəki "sing" (oxumaq) felinin "sang" (oxudum) formasına çevrilməsi kimi. Bu, sözə əlavənin əlavə olunmasına deyil, kök saitinin dəyişməsinə əsaslanır.

Qısacası, flektiv dillər, qrammatik məlumatı sözlərin özünə əlavə etməklə, söz formasının dəyişməsi vasitəsilə ifadə edən dillərdir və bu da onların qrammatikasını daha zəngin və bəzən daha mürəkkəb edir. Latın, Yunan, Sanskrit, Rus və Azərbaycan dilləri flektiv dillərə misal ola bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz