izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Formal sifəti əsasən iki əsas mənada işlədilir. Birinci mənası "rəsmi, qanuni formaya uyğun olan" deməkdir. Bu mənada formal, bir işin, sənədin və ya əməlin qanun və qaydalarla müəyyən edilmiş quruluşa və proseduruna tam riayət etdiyini bildirir. Məsələn, "formal sübut" deyərkən qanuni olaraq qəbul edilə biləcək, bütün zəruri tələblərə cavab verən sübutdan danışırıq. "Formal təsir" isə rəsmi, qanuni yollarla yaradılan təsirdən bəhs edir. Bu mənada formal sözü ciddilik, dəqiqlik və etibarlılığı ifadə edir.

Formal sözünün ikinci mənası isə daha çox tənqidi bir yanaşmanı əks etdirir. Bu mənada "yalnız forma (zahir) üçün olan, işin həqiqi vəziyyəti ilə hesablaşmayan, rəsmi" mənalarını özündə cəmləşdirir. Yəni, bir əməl görünüşdə rəsmi qaydalara uyğun olsa da, əslində məzmun və mahiyyət etibarilə boş, mənasız və ya saxta ola bilər. Məsələn, "formal görüş" deyərkən əslində heç bir məhsuldar nəticə verməyən, sadəcə olaraq formal olaraq həyata keçirilən bir görüşdən danışırıq. Bu mənada formal sözü riyakarlıq, səmimiyyətsizlik və ya süniyyəti ifadə edə bilər. Beləliklə, formal sözü kontekstdən asılı olaraq müsbət və ya mənfi bir məna daşıya bilər.

Qısacası, "formal" sözünün mənasını tam dərk etmək üçün kontekstin vacibliyini vurğulamaq lazımdır. Həm rəsmi, qanuni uyğunluğu, həm də zahiri görünüşə, formalara önəm verilməsini, əsl məzmunun isə ikinci plana keçməsini ifadə edə bilər. Bu iki mənanın fərqini aydınlaşdırmaq, sözün düzgün anlaşılmasını təmin edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz