izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sel-sucaq sözü Azərbaycan dilində "sel suları ilə dolu, sel sularının basdığı" mənasını verir. Lüğətlərdə sadəcə "sel-su" ilə sinonim kimi göstərilsə də, "sel-sucaq" sözü daha çox təsviri və emosional yüklüdür. "Sel-su" daha neytral bir ifadədir, sadəcə sel sularının olduğunu bildirir. "Sel-sucaq" isə sel sularının miqdarının çoxluğunu, basqının gücünü və yaratdığı fəlakətin həcmliliyini vurğulayır. Sözün tərkibindəki "-caq" əlavəsi artım, artıqlıq, çoxluq mənası kəsb edərək, sel sularının intensivliyini və təsirinin miqyasını ifadə edir. Beləliklə, "sel-sucaq" "çoxlu sel suyu", "dolu sel suyu", "basqın sel suyu", "daşqın sel suyu" kimi interpretasiya edilə bilər.

Etimoloji baxımdan, söz "sel" və "sucaq" morfemlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. "Sel" fars mənşəli olub, "daşqın, axın, tullanma" mənalarını verir. "Sucaq" isə "su" sözünə "-caq" artımının əlavə olunması ilə əmələ gəlmişdir və "çoxlu su", "bol su" kimi mənaları ifadə edir. Beləliklə, "sel-sucaq" sözü leksik mənasının yanında, təsviri və obrazlı bir ifadə olaraq da istifadə olunur. Bu söz, xüsusilə sel hadisələrinin yaratdığı dağıntıları və fəlakəti təsvir etmək üçün ədəbi əsərlərdə və gündəlik danışıqda daha effektli işlənir.

Misal üçün, "Kəndi sel-sucaq basdı" cümləsində "sel-sucaq" sözü kəndin sel suları tərəfindən tam olaraq basılmasını, suyun hər tərəfə yayılmasını və dəhşətli bir mənzərəni canlandırır. Bu, sadəcə "kəndi sel basdı" cümləsindən daha təsirli və dəqiq bir ifadədir. "Sel-sucaq bağları dağıtdı", "Sel-sucaq evləri uçurdu", "Sel-sucaq yol bağladı" kimi cümlələrdə də sözün obrazlılığı və təsviri gücü özünü göstərir.

Qısaca desək, "sel-sucaq", "sel-su" sözünün sinonimi olmaqla yanaşı, daha geniş məna kəsb edərək sel sularının intensivliyini və yaratdığı fəlakətin miqyasını ifadə edən bir söz olaraq Azərbaycan dilinin lüğətinə özünəməxsus yer tutur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz