izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Gahı sözü Azərbaycan dilində çoxmənalılıq nümayiş etdirən maraqlı bir leksik vahiddir. Əsasən “bəzən, ara-sıra, zaman-zaman” mənasında işlənir və hadisələrin ardıcıl olmayaraq, vaxtaşırı baş verməsini bildirir. M.Ə. Sabirin misalında olduğu kimi, "gahı şaha bir tənə vurar, gahı vəzirə" ifadəsi bu mənanı mükəmməl şəkildə əks etdirir. Burada "gahı" sözü həm şahın, həm də vəzirin tənqid obyekti olduğunu, lakin bu tənqidin ardıcıl deyil, vaxtaşırı, səbəblərə görə dəyişən bir halda olduğunu göstərir.

Daha geniş mənada baxdıqda, "gahı" müəyyən bir dövrdə, müəyyən bir fasilə ilə təkrarlanan hadisə və ya vəziyyətləri ifadə edə bilər. Məsələn, “Gahı günəşli, gahı yağışlı hava olurdu” cümləsində hava şəraitinin dəyişkənliyini, bəzən günəşli, bəzən isə yağışlı olmasını vurğulayır. Beləliklə, "gahı" sözü, hadidələrin təkrarlanmasının xronoloji ardıcıllığına deyil, təsadüfi və ya dövri təkrarlanmasına diqqət çəkir.

Lüğətlərdə sadəcə “bəzən” kimi tərcümə edilməsi "gahı"nın ifadə etdiyi incə məna çalarlarını tam əks etdirmir. Çünki “bəzən” sözü daha ümumi bir anlayışdır, halbuki "gahı" vəziyyətin müəyyən bir zaman ərzində dəyişkən olduğunu, təkrarlanan hadisələrin arasında müəyyən fasilələrin olduğunu daha dəqiq şəkildə bildirir. "Gahı" sözü ədəbi dildə daha çox işlənərək mətnə ritmiklik və incəlik qatır.

Ümumiyyətlə, "gahı" sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksik ehtiyatının və incə ifadə vasitələrinin təcəssümüdür. Onun mənasını tam dərk etmək üçün yalnız tərcüməsinə deyil, cümlədəki yerinə və kontekstə də diqqət yetirmək lazımdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz