Gecikmək fellinin əsas mənası, vaxtında baş verməyən bir hadisənin, gözlənilən vaxtdan sonra baş verməsidir. Bu, sadəcə olaraq "vaxtında gəlməmək" deyil, daha geniş bir məfhumdur. Gecikmə, gözlənilən vaxtla gerçəkləşmə vaxtı arasındakı müsbət fərqi ifadə edir. Bu fərq bir neçə saniyədən bir neçə günə, hətta illərə qədər dəyişə bilər.
Gecikmənin səbəbləri müxtəlifdir: nəqliyyat problemləri, gözlənilməz hadisələr, planlaşdırma səhvləri, şəxsi səbəblər və s. Məsələn, qatarın gecikməsi texniki nasazlıqdan, yol qəzasından və ya hava şəraitindən asılı ola bilər. Bir iş görüşməsinə gecikmək isə, yol tıxacından, yaxud şəxsi səbəblərdən qaynaqlana bilər. Gecikmənin həm obyektiv, həm də subyektiv səbəbləri ola bilər.
Gecikmənin nəticələri də müxtəlifdir və hadisənin xarakterindən, gecikmənin müddətindən və digər amillərdən asılıdır. Kiçik bir gecikmə sadəcə kiçik bir narahatlığa səbəb ola bilərsə, böyük gecikmələr ciddi nəticələrə, məsələn, maliyyə itkilərinə, reputasiya zərərinə və ya hətta hüquqi məsuliyyətə gətirib çıxara bilər. Bir təyyarənin gecikməsi yüzlərlə sərnişinin planlarını pozur, bir əməliyyata gecikmə isə ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.
Ədəbiyyatda və gündəlik həyatda "gecikmək" sözü tez-tez metaforik mənada da işlədilir. Məsələn, "inkişafın gecikməsi", "texnologiyanın gecikməsi" kimi ifadələr müəyyən bir sahədə gözlənilən irəliləyişin olmamasını və ya yavaşlığını ifadə edir. Beləliklə, "gecikmək" sözü həm konkret, həm də mücərrəd hadisələrə aid edilə bilər.