Genealogiya (yun. genealogia – şəcərə) termini, sadəcə bir şəcərənin tərtibi və ya nəsil tarixinin sadə siyahısı olmaqdan daha çox məna daşıyır. O, əslində, insan nəsillərinin mənşəyini, qohumluq əlaqələrini, inkişafını və yayılmasını elmi metodlarla araşdıran bir tarix elmidir. Genealogiya, sadəcə adların və tarixlərin siyahısı deyil, tarixi hadisələrin, sosial dəyişikliklərin və mədəni ənənələrin insan nəsillərinin həyatına necə təsir etdiyini öyrənməyə imkan verən güclü bir vasitədir.
Genealoji tədqiqatlar, yazılı mənbələr (şəcərələr, nikah və ölüm qeydləri, əmlak sənədləri, məktublar, tarixi sənədlər və s.) ilə yanaşı, şifahi xatirələr, fotoşəkillər, genetik analizlər və arxeoloji kəşflərdən də istifadə edir. Bu çoxşaxəli yanaşma, daha dəqiq və ətraflı nəsil tarixlərinin yaradılmasına imkan verir. Genealoji araşdırmalar nəticəsində ortaya çıxan məlumatlar, yalnız ailə tarixçəsi ilə kifayətlənməyərək, tarixin, sosiologiyanın, antropologiyanın və digər elmlərin inkişafına da töhfə verə bilər.
Genealogiyanın iki əsas tərəfi var: birincisi, elmi araşdırma aspektidir ki, bu zaman hərtərəfli və dəqiq nəsil tarixi yaradılır; ikincisi isə, şəxsi maraq aspektidir ki, bu da öz kökünü, əcdadlarını və onların tarixini öyrənmək istəyən fərdlərin fəaliyyətini əhatə edir. Bu iki tərəf bir-birini tamamlayır və genealoji biliklərin geniş yayılmasına və zənginləşməsinə kömək edir. Beləliklə, genealogiya sadəcə bir şəcərənin tərtibi deyil, zəngin və maraqlı bir elm sahəsidir ki, insanlığın keçmişini anlamağa və gələcəyə daha mənalı baxmağa kömək edir.