izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Hövkələmə: "Hövkələmək" fellindən törəmiş isimdir. Sadəcə "hövkələmək" fiilinin isim halına gəlməsi ilə kifayətlənmək olmaz; çünki bu söz, sadəcə bir hərəkəti deyil, həmin hərəkətin yaratdığı vəziyyəti, nəticəni də özündə əks etdirir. Belə ki, hövkələmə yalnız qarışıqlıq, dənizdəki dalğaların qarışığı, qarışıq hərəkət deyil, həm də bu qarışıqlıqdan doğan çaşqınlıq, bərkəlmə, təlaş və narahatlıq hisslərini ifadə edir.

Daha dəqiq desək, hövkələmə, əsasən su ilə bağlı, xüsusilə də dənizdəki dalğaların və ya çayın axınının qarışıqlıq, qarışdırma, qarışıq və qıdımlı hərəkətləri ilə yaranan çaşqın vəziyyəti, bəzən də bu vəziyyətin yaratdığı narahatlıq və təlaş hisslərini ifadə edir. Bu söz, sadecə fiziki bir hadisəni deyil, həm də bu hadisənin insan psixikasında yaratdığı təsiri də əhatə edir. Məsələn, "gəminin hövkələmədə qalması" deyəndə söz yalnız gəminin dalğaların arasında sarsılması deyil, eyni zamanda dənizçilərin təlaşlı vəziyyətini də ifadə edir.

Maraqlı bir cəhət də odur ki, "hövkələmə" sözü məcazi mənada da işlədilə bilir. Yəni, yalnız su ilə bağlı hadisələrə deyil, həyatın digər sahələrindəki qarışıqlıq, çaşqınlıq və narahatlıq vəziyyətlərini də təsvir etmək üçün istifadə oluna bilər. Məsələn, "fikirlərim hövkələmə içində idi" deyəndə insanın dərin düşüncələrə dalmasının və fikirlərinin qarışıq olmasının təsviri verilir. Bu isə sözün zəngin semantik potensialını göstərir.

Beləliklə, "hövkələmə" sözü sadə bir söz olmaqdan uzaqdır. O, dərin məna, zəngin emosiyalar və geniş istifadə sahələri ilə dilimizin incəliklərini əks etdirən bir lüğət vahididir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz