Xaqan (xagan, qağan) sözü qədim türkdilli və monqol xalqlarının hökmdarlarına verilən yüksək rütbəli titul və addır. Sadəcə bir hökmdar adı deyil, həm də hərbi və siyasi gücün, müqəddəsliyin və ilahi mənşəli hakimiyyətin simvoludur. Bu titul, imperator və ya böyük xanın üstündə duran, daha geniş ərazilərə və daha çox xalqa hakim olan bir hökmdarı ifadə edirdi. Xaqanlığın nüfuzunun genişliyi onun tabeçiliyində olan qəbilə və tayfaların sayı və coğrafi yayılımından asılı idi.
Tarix boyu bir çox məşhur xaqanlar yaşamış və onların hökmranlığı dövründə ərazilər genişlənib, mədəniyyət inkişaf etmişdir. Məsələn, Xəzər Xaqanlığı kimi güclü imperiyaların başında duran Xaqanlar, öz siyasi və hərbi bacarıqları ilə tarixdə iz buraxmışlar. Onların hakimiyyətləri mərkəzləşmiş idarəetmə sisteminə, inkişaf etmiş vergi sisteminə və mürəkkəb sosial strukturuna əsaslanırdı.
Verilən misalda olduğu kimi ("– [Cəllad:] Xaqan, ulu xaqan! Əfv et onu, ver qətlimə fərman!"), "Xaqan" sözü hökmdarın yüksək mövqeyini və əzəmətini vurğulayan bir ünvan kimi istifadə olunmuşdur. Bu ifadədə cəlladın xaqandan rəhm diləməsi, xaqanın ali gücünün və həyat-ölüm üzərində hakimiyyətinin bir sübutudur. "ULU Xaqan" ifadəsi isə xanın xüsusilə yüksək mövqeyini və üstünlüyünü göstərir.
Qısacası, "Xaqan" sözü sadəcə bir ad deyil, tarixə, mədəniyyətə və siyasi gücə bağlı bir konsepsiyadır. O, qədim türk və monqol dünyasının siyasi və sosial strukturunda mühüm rol oynamış və bu dillərin mədəni irsinin ayrılmaz bir parçasıdır.