Xandostu sözü Azərbaycan dilində qohumluq münasibətlərində hörmət və ehtiram ifadə etmək üçün istifadə olunan bir ünvan, müraciət formasıdır. Əsasən dayı, əmi və onlarla eyni nəsil dərəcəsində olan digər qohum kişilərin arvadlarına müraciət üçün işlədilir. Bu ünvan sadəcə olaraq “xala” və ya “bibi” kimi qohumluq əlaqəsini bildirmir, həm də həmin şəxslərə qarşı duyulan dərin hörmət və ehtiramın ifadəsidir.
Xandostu sözünün kökü tam aydın deyil, lakin ehtimal ki, fars dilindən gəlmişdir. Fars dilindəki bəzi sözlərlə əlaqələndirilməsinə baxmayaraq, bu əlaqənin dəqiq elmi təsdiqini tapmaq çətindir. Ancaq onun qohum qadınlara hörmətlə yanaşmanın ifadəsi olması mədəniyyətimizin bir hissəsidir. Sözün istifadəsindən ailə daxilində mövcud olan incə münasibətləri və yaşlılara verilən dəyəri görmək mümkündür.
Misal olaraq verilən “Xandostu, amandı, qoyma gəldi! Didarı yamandı, qoyma gəldi!” misrasında “xandostu” sözü qohum qadının həm adını, həm də onunla olan münasibətdəki hörmətli yanaşmanı əks etdirir. Bu misralar həm də dərin bir əzmini, qüvvətli bir bağlılığı ifadə edir. “Amandı”, “didarı yamandı” kimi ifadələr bir qayğı və narahatlıq hissi yaradır və “xandostu”nun yalnız bir ünvan deyil, həm də dərin hissləri ifadə etmə vasitəsi olduğunu göstərir.
Ümumiyyətlə, "xandostu" sözü Azərbaycan mədəniyyətinin ailəvi münasibətlərə olan zəngin yanaşmasını, yaşlılara və qohumlara olan hörməti əks etdirən maraqlı bir leksik vahiddir. Onun istifadəsi həm qohumluq əlaqələrini bildirir, həm də dərin hissiyyatları ifadə edir.