Xınalı sözü, Azərbaycan dilində əsasən "xına çəkilmiş", "xına ilə bəzədilmiş" mənasında işlənir. Bu, əl, ayaq və ya bədənin digər hissələrinə xına ilə naxışlar çəkilməsini ifadə edir. Xınalı barmaqlar, xınalı əllər kimi ifadələr, adətən, toy mərasimləri və ya digər bayram tədbirlərində, xüsusilə qadınların bəzənməsində istifadə olunan xına naxışlarını təsvir edir.
Lüğətdə verilmiş tərif ("Xına çəkilmiş, xınalanmış, əl-ayağına xına qoyulmuş") bu mənanı əhatə etsə də, daha geniş bir kontekstdə izah etmək mümkündür. Xınalı, sadəcə bir hərəkəti deyil, bir ənənəni, mədəni bir simvolu da ifadə edir. Xına qoymaq həm gözəllik, həm də müqəddəslik mənası daşıyır; bəzi mədəniyyətlərdə toy mərasimlərində bəxtiyarlıq və uzun ömür diləmək üçün istifadə olunur. Xınalı əllər və ayaqlar bu mərasimlərin görünən və yadda qalan simvollarından biridir.
Misal olaraq göstərilən "…Dükan-bazar boyalı yumurtalar, rəngarəng parçalar, əli-ayağı xınalı…" ifadəsində xınalı sözü, bayram və şənlik atmosferini tamamlayan, rəngarənglik və sevinci ifadə edən bir detala işarə edir. Xına ilə bəzədilmiş əllər, ümumi rəngarənglik içində özünəməxsus, göz oxşayan bir gözəllik əlavəsi kimi təsvir edilir.
Beləliklə, "xınalı" sözü sadə bir tərifə sığmayan, daha zəngin mənalar daşıyan bir sözdür. Bu, bir estetik anlayışdan, bir mədəni ənənədən, hətta bir simvoldan danışır. Sözün əhatə etdiyi mənaları tam olaraq başa düşmək üçün onun mədəni kontekstini də nəzərə almaq lazımdır.