Xoşagəlməzlik sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksik ehtiyatında xoşa gəlməyən, rəğbət doğurmayan hər hansı bir hadisə, vəziyyət və ya şeyin ifadəsidir. Sadəcə "xoşa getməmə" kimi qısa bir izahla kifayətlənmək, bu sözün əhatə etdiyi geniş məna çalarlarını əks etdirmir.
Xoşagəlməzlik, özündə müxtəlif emosional rənglər daşıyır. Bu, sadəcə bir şeyin xoşumuza gəlməməsi ilə yanaşı, ciddi narahatçılıq, hətta nifrət hissləri də yarada bilər. Məsələn, kəskin qoxu xoşagəlməzlik hissi yaradarsa, ədalətsiz davranış daha dərin, mənfi emosional təsirə malik bir xoşagəlməzlik vəziyyəti doğurur. Beləliklə, xoşagəlməzliyin səviyyəsi və təbiəti fərqli ola bilər.
Xoşagəlməzliyin təzahür formaları da müxtəlifdir. Bu, fiziki hisslərdən (acı bir dad, soyuq hava) tutmuş, mənəvi narahatlıqlara (ədalətsiz davranış, xəyanət) qədər geniş spektr əhatə edir. Hətta bir hadisənin özündə müxtəlif səviyyələrdə xoşagəlməzlik hissləri mövcud ola bilər. Məsələn, bir yağışlı gün, bəziləri üçün sadəcə xoşagəlməz bir hava şəraitidirsə, digərləri üçün, məsələn əkinçilik ilə məşğul olanlar üçün, məhsuldarlığa təsir edəcək bir xoşagəlməzlik, hətta fəlakət ola bilər.
Ona görə də, xoşagəlməzliyi sadəcə bir sözlə deyil, bir sıra amillərə və situasiyalara bağlı olaraq dəyərləndirmək lazımdır. Kontekstə və subyektiv təcrübəyə əsasən, xoşagəlməzliyin intensivliyi və təsiri fərqlənə bilər. Bu söz, həm də qarşısının alınması və aradan qaldırılması üçün səy göstərilməli olan bir vəziyyətin ifadəsidir.