Xoşagəlməzlik sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında xoşa gəlməyən, əsəbiyyət və narahatlıq doğuran hər hansı bir vəziyyət, hadisə və ya şeyin ümumi ifadəsidir. Sadəcə "pislik" və ya "çirkinlik" kimi dar mənalarla məhdudlaşdırmaq olmaz. Çünki xoşagəlməzlik daha geniş bir kontekstdə, subyektiv hiss və təəssüratlara əsaslanan bir anlayışdır.
Bir şeyin xoşagəlməz olmasının səbəbi çox müxtəlif ola bilər. Bu, estetik baxımdan çirkin görünüşdən (məsələn, dağıdılmış bir bina, pis qoxu) tutmuş, etik baxımdan qəbuledilməz bir davranışa (məsələn, kobudluq, haqsızlıq) və ya fiziki narahatlığa (məsələn, kəskin ağrı, yüksək səs-küy) qədər genişlənir. Xoşagəlməzlik həm maddi, həm də mənəvi aləmdə özünü göstərə bilər.
Mənəvi xoşagəlməzlik, əxlaqi prinsiplərə zidd olan hərəkətlər, ədalətsizlik, yalan, xəyanət kimi halları əhatə edir. Bu cür xoşagəlməzlik, insanlarda mənfi emosiyalar, məsələn, qəzəb, nifrət və ya kədər yaradır. Maddi xoşagəlməzlik isə, ətraf mühitin pis vəziyyəti, narahatlıq yaradan şərait, yaxud insan sağlamlığına zərər verən amillər ilə bağlıdır.
Xoşagəlməzliyin dərəcəsi də fərdi təcrübəyə və şəxsi meyarlara görə dəyişir. Bir insan üçün xoşagəlməz olan şey, başqa biri üçün qəbuledilən və ya hətta xoş ola bilər. Buna görə də, xoşagəlməzliyin müəyyən edilməsi subyektiv bir prosesdir və universal bir standartı yoxdur.
Nəticə olaraq, "xoşagəlməzlik" sadəcə "pislik" və ya "çirkinlik"dən daha çox əhatəli və çoxcəhətli bir anlayışdır. O, insan təcrübəsindəki müxtəlif növ mənfi vəziyyətləri, hadisələri və hissləri özündə birləşdirir və hər bir insan tərəfindən fərqli şəkildə qəbul edilə bilər.