Xurcun – əşyaların daşınması üçün hazırlanmış, ənənəvi bir yük daşıma vasitəsidir. Adətən, yük və ya minik heyvanlarının (at, eşşək, dəvə və s.) belinə qoyularaq istifadə olunurdu. Formaca ikigözlü, yəni iki bölmədən ibarət olan xurcunlar, adətən, möhkəm və suya davamlı materialdan – palaz kimi toxunmuş yun, kətan və ya digər cod parçadan hazırlanırdı. Hər iki gözünün ağzı bağlama mexanizmləri (kəmər, qıfıl, qarmaq və s.) ilə təmin olunurdu ki, daşınan əşyalar təhlükəsiz qalsın.
Xurcunun ölçüləri və hazırlandığı material, daşınacaq yükün həcminə və növünə görə dəyişirdi. Kiçik xurcunlar şəxsi əşyaların, daha iri ölçülü xurcunlar isə ağır yük və məhsulların daşınması üçün nəzərdə tutulurdu. Kənd təsərrüfatı məhsullarının, ticarət mallarının, hətta köç zamanı ev əşyalarının daşınmasında geniş istifadə olunurdu.
Xurcun sadəcə bir yük daşıma vasitəsi deyil, həm də Azərbaycan mədəniyyətinin ayrılmaz bir hissəsidir. Xalçaçılıq, toxuculuq və dəriçilik sənətinin inkişafı ilə sıx bağlı olan xurcunlar, bəzən sənət əsəri kimi də qiymətləndirilirdi. Onların hazırlanmasında istifadə olunan naxışlar, rənglər və materiallar, hazırlandığı regionun, hətta hazırlayan sənətkarın özünəməxsus xüsusiyyətlərini əks etdirirdi. Beləliklə, xurcun sadəcə bir əşya deyil, həm də özünün tarixi və mədəni kontekstini özündə əks etdirən bir simvoldur.
Müasir dövrdə xurcunun əsasən dekorativ məqsədlər üçün istifadəsi üstünlük təşkil edir. Ancaq bəzi kənd yerlərində hələ də ənənəvi yük daşıma vasitəsi kimi istifadə olunmasına rast gəlmək mümkündür. Xurcunun tarixi və mədəni əhəmiyyəti nəzərə alınaraq, onun qorunub saxlanması və gələcək nəsillərə ötürülməsi vacibdir.