İbtida (ərəbcə "ابتداء" - ibtidā' sözündən) zərfi olaraq, bir hadisənin, prosesin və ya hərəkətin ən əvvəlki anını, başlanğıcını, əsas nöqtəsini, mənbəyini və ya yaranma anını ifadə edir. Sadəcə "başlanğıc" deməkdən daha geniş bir məna daşıyır, çünki hadisənin kökündən, ən ilkin mərhələsindən bəhs edir.
Məsələn, "qəziyyəni ibtidadan intihayədək Yusif şaha nəql etdi" cümləsində "ibtida" yalnız hadisənin başlanğıcını deyil, o hadisənin əvvəldən sonuna qədər olan bütün mərhələlərini, bütün təfərrüatlarını əhatə etdiyini vurğulayır. Başqa sözlə, heç bir detalı buraxılmadan, hadisənin ən əvvəlki anından sonuna qədər tam və ardıcıl şəkildə təsvir olunduğunu bildirir.
Bu mənada "ibtida" sözü "başlanğıc", "əvvəl", "ilk" kimi sözlərdən daha güclü və daha əhatəli bir ifadədir. Onun əhatə dairəsi daha genişdir, çünki yalnız vaxt amilinə deyil, həmçinin hadisənin səbəb-nəticə əlaqələrinə, inkişaf mərhələlərinə və kökündə olan səbəblərə də işarə edə bilir. Bəzi hallarda, bir hadisənin fəlsəfi və ya ontoloji başlanğıcını belə ifadə etmək üçün istifadə oluna bilər.
Beləliklə, "ibtida" sözü sadə bir zərfdən daha çox, hadisələri daha dərin və daha əhatəli şəkildə anlamamıza kömək edən bir dil vasitəsidir. Onun istifadəsi mətnə zənginlik və dərinlik qatır.