izahlı lüğət 2 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İcbari sifəti, əsasən "məcburi" mənasını verir. Yəni, bir işin, hərəkətin və ya vəzifənin yerinə yetirilməsinin qaçılmaz, qanunla və ya qaydalarla tələb olunan, istəməməyə baxmayaraq edilməli olduğunu bildirir.

Daha geniş mənada, icbari sözü bir hərəkətin, vəzifənin və ya vəziyyətin insanın öz istəyindən asılı olmayaraq, ona tətbiq olunduğunu, məcburiyyət altında yerinə yetirilməsini ifadə edir. Bu məcburiyyət hüquqi, inzibati, sosial və ya etik qaydalardan, qərarlardan və ya təzyiqlərdən qaynaqlana bilər.

Məsələn, "ümumi icbari təhsil" ifadəsi təhsilin hər bir fərd üçün dövlət tərəfindən təyin olunmuş bir hüquq və vəzifə olduğunu göstərir. Təhsilin alınması istəyə bağlı deyil, qanunla tələb olunur və yerinə yetirilməlidir. Başqa bir nümunə olaraq, "icbari hərbi xidmət" ifadəsini götürə bilərik. Bu ifadə, müəyyən bir yaş aralığındakı kişilərin (və ya bəzi ölkələrdə qadınların) orduya çağırılmasının və orada xidmət etməsinin məcburi olduğunu göstərir.

İcbari sözü ilə bağlı maraqlı bir məqam, onun həm müsbət, həm də mənfi kontekstdə istifadə edilə bilməsidir. Bir tərəfdən icbari tədbirlər cəmiyyətin rifahı üçün vacib ola bilər (məsələn, icbari peyvəndləmə, icbari təhlükəsizlik tədbirləri). Digər tərəfdən isə icbari tədbirlər fərdin azadlığını məhdudlaşdıra və ona ağır gələ bilər. Buna görə də, icbari sözünün istifadəsi zamanı kontekstə xüsusi diqqət yetirilməlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz