İdeallaşdırmaq feili, əşya, hadisə və ya şəxsi gerçəkliyə uyğun olmayan, mükəmməl və qüsursuz şəkildə təsəvvür etmək, onlarda çatışmayan keyfiyyətləri əlavə etmək, həqiqi qüsurlarını görməməzlikdən gəlmək deməkdir. Bu proses, əsasən, subyektiv hiss və duyğulara əsaslanır və obyektiv reallıqdan uzaqlaşma ilə səciyyələnir. İdeallaşdırma, bir növ psixoloji müdafiə mexanizmi kimi də qəbul edilə bilər; çünki həqiqət qarşısında gözümüzü yummağa, istədiyimiz obrazı yaratmağa imkan verir.
İdeallaşdırmanın obyekti hər hansı bir şey ola bilər: sevilən insan, əziz xatirə, tarixi şəxsiyyət, ideal bir cəmiyyət və ya hətta bir əşya belə. İdeallaşdırılan obyektə qarşı hədsiz sevgi, hörmət və heyranlıq hissləri bu prosesi daha da gücləndirir. Bu, ideallaşdırmanın müsbət və mənfi tərəflərini ortaya qoyur. Müsbət tərəfi, insanlarda motivasiya yaradır, onlara həyatda irəliləməyə və öz ideallarına çatmağa stimul verir. Mənfi tərəfi isə, gerçəkliklə üz-üzə gəldikdə kəskin məyusluq və hayal qırıqlığına səbəb ola bilər. Çünki ideallaşdırılmış obyekt, heç də həmişə ideal olmur.
İdeallaşdırma, ədəbiyyat, incəsənət və digər yaradıcılıq sahələrində geniş istifadə olunur. Qəhrəmanlar və obrazlar tez-tez ideallaşdırılır, onlara super qüvvələr, mükəmməl xarakter və əxlaqi keyfiyyətlər verilir. Bu, oxucuda və ya tamaşaçıda müəyyən hisslər yaratmaq, onlara əxlaqi dərslər öyrətmək və ya estetik zövqü artırmaq məqsədi daşıyır. Lakin, həddindən artıq ideallaşdırma, bədii əsərin inandırıcılığını azalda bilər və onu reallıqdan uzaqlaşdıra bilər.
Yekun olaraq, ideallaşdırmaq, gerçəkliyi öz subyektiv təsəvvürlərimizə uyğunlaşdırmaq, onu mükəmməlləşdirmək, qüsurlarını görməməzlikdən gəlmək və özümüzə xoş gələn bir obraz yaratmaq prosesidir. Bu prosesin həm müsbət, həm də mənfi nəticələri ola bilər və hər bir halda, obyektivlik və tənqidi düşüncə ideallaşdırmanın mənfi təsirlərini azaltmağa kömək edə bilər.