izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İdrak sözü ərəb mənşəli olub, "dərk etmə", "bilmə" və daha geniş mənada "dərk etmə qabiliyyəti" mənalarını özündə ehtiva edir. Sadəcə bir şeyin bilinməsindən daha çox, idrak mürəkkəb bir əqli prosesi, gerçəkliyin dərk edilməsi və anlayışının formalaşması prosesini ifadə edir. Bu, sadəcə məlumatın qəbul edilməsi deyil, həm də bu məlumatın təhlil edilməsi, müqayisə edilməsi, təsnif edilməsi və nəticə çıxarılması prosesidir.

İdrakın səviyyələri müxtəlifdir. Sadə idrak hisslərin vasitəsi ilə ətraf aləmin elementar xüsusiyyətlərinin qavranılmasıdır. Daha mürəkkəb idrak isə məntiqi düşüncə, təhlil, sintez və abstraksiya kimi əqli əməliyyatları əhatə edir. İdrak insanın dünyanı anlamaq, özünü dərk etmək və həyatda məqsəd qoymaq qabiliyyətini müəyyənləşdirir. Fəlsəfədə idrak prosesi, onun mənbələri, metodları və məhdudiyyətləri uzun illərdir ki, müzakirə mövzusu olub.

Misal olaraq, Şeyx Sədranın "Buna idrakınız varmı sizin?" sualı söhbət əsnasında qarşı tərəfin məsələni dərk etmə səviyyəsini yoxlamaq üçün istifadə olunur. Bu, sadəcə bilməyə yox, mövzunun mahiyyətini dərk etməyə, anlamağa və əsaslandırılmış nəticələr çıxarmağa yönəlmiş bir sualdır. Yəni, məsələ ilə bağlı yalnız məlumatın olması yox, həm də onun mahiyyətinin dərk edilməsi tələb olunur.

Ümumiyyətlə, idrak insanın əqli potensialının, dünyanı anlama və özünü dərk etmə qabiliyyətinin ən mühüm göstəricilərindən biridir. Elm, fəlsəfə, incəsənət və digər sahələrdə inkişaf idrakın inkişafı ilə sıx bağlıdır. İdrakın səviyyəsinin artırılması davamlı öyrənmə, təcrübə toplama və əqli bacarıqların inkişaf etdirilməsi ilə mümkündür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz