İlxı sözü Azərbaycan dilində əsasən at sürüsünü, daha geniş mənada isə heyvan sürüsünü bildirir. Lüğətlərdə sadəcə "at sürüsü" kimi təqdim olunsa da, "ilxı"nın mənası tarixi və mədəni kontekstdə daha zəngindir. Sadəcə bir neçə atdan ibarət kiçik bir qrup deyil, böyük, təşkil olunmuş və ümumiyyətlə bir çoban və ya sürüçü tərəfindən idarə olunan bir at sürüsünü ifadə edir. Bu sürünün əhəmiyyəti, həmin dövrün iqtisadi və sosial həyatında, əsasən də köçəri və yarı köçəri həyat tərzi sürən toplumlarda, atın əsas nəqliyyat və yük daşıma vasitəsi olması ilə bağlıdır. Beləliklə, ilxı sadəcə bir neçə at yox, bir ailənin, tayfanın və ya qəbilənin sərvətinin, gücünün və həyat tərzinin simvoludur.
Nəql olunan nümunələrdə də göründüyü kimi, "ilxı" sözü poetik mətnlərdə də geniş istifadə olunur. "Alı kişi neçə illər idi ki, Həsən xan ilxı otarırdı" misalında olduğu kimi, "ilxı otarmaq" ifadəsi bir insanın başqasının mal-mülkünə, bu halda isə böyük bir at sürüsünə qulluq etdiyini göstərir. Bu ifadə həm də sosial iyerarxiyanı və mülkiyyət münasibətlərini əks etdirir. "Yal-yamaçı bürüyən sürülərə, naxırlara, ilxılara tamaşa etmək" ifadəsi isə geniş ərazilərdə yayılmış, sayı çox olan mal-qaranın, xüsusilə də at sürülərinin gözəlliyini və bolluğunu təsvir edir.
Qısacası, "ilxı" sözü sadə bir termin olmaqdan çox, Azərbaycan mədəniyyətinin, tarixinin və sosial həyatının bir parçasıdır. O, həm tarixi kontekstdə atların əhəmiyyətini, həm də ədəbi əsərlərdə təbiətin gözəlliyi və bolluğunun təsvirini əks etdirir.