İmarət (ər. إمارة - imara – bina, tikinti) sözü Azərbaycan dilində əsasən böyük və görkəmli, əzəmətli bir binanı, sarayı, yaxud da hər hansı möhtəşəm tikilini ifadə etmək üçün işlədilir. Sadəcə "böyük bina" demək kifayət etmir; imarət anlayışı özündə zənginliyi, dəbdəbəni, memarlıq əzəmətini ehtiva edir. Bəzən varlı və nüfuzlu şəxslərin mülklərini, geniş əraziləri də əhatə edə bilər, belə hallarda daha çox "mülk" mənasında işlənir.
Tarixi kontekstdə imarət sözü daha çox hökmdarların saraylarını, yaxud da dini mərasimlər üçün tikilmiş böyük məscidləri və ya digər dini tikililəri ifadə edirdi. Məsələn, orta əsr Azərbaycan memarlığının ən gözəl nümunələrindən olan Şirvanşahlar sarayı, məqbərələr və ya karvansaralar "imarət" kimi təsvir edilə bilər. Sözün əsl mənasında "imarət" sadəcə bir bina deyil, həm də güc, nüfuz və zənginliyin simvoludur.
Müasir Azərbaycan dilində istifadə edildikdə, "imarət" sözü daha çox poetik və ya rəsmi üslubda işlənir. Gündəlik həyatda isə daha çox "saray", "villa", "qəşəng bina" kimi sinonimlərlə əvəz olunur. Ancaq tarixi abidələrin və ya möhtəşəm tikintilərin təsvirində "imarət" sözü özünəməxsus estetik və tarixi yükünü saxlayır və mətnə xüsusi bir rəng qatır. Məsələn, "köhnə şəhərin əzəmətli imarətləri" deyərkən, sadəcə "köhnə şəhərin binaları" deməkdən fərqli olaraq, həmin binaların tarixi və memarlıq əhəmiyyətini vurğulayırıq.
Mirzə Kərim Məlikəşlərinin misalında olduğu kimi, "imarət" sözü xəyalda arzu olunan, ideal yaşayış məkanını ifadə edə bilər. Daxmalar əvəzinə "imarət" istəyi sadəcə yaşayış yerinin deyil, daha yaxşı həyat səviyyəsinin, rahatlığın və lüksün simvoludur.